Verbintenissen in solidum.
De verbintenis in solidum is de verbintenis waarbij de schuldeiser, bij pluraliteit van schuldenaars, op grond van hun aansprakelijkheid voor eenzelfde schade, van elke schuldenaar de betaling kan vorderen van de gehele schuld, ondanks de afwezigheid van hoofdelijkheid en ondeelbaarheid.
De in solidum-gehoudenheid is een creatie van de rechtspraak, omdat het toepassingsgebied van de passieve hoofdelijkheid te beperkt was. Passieve hoofdelijkheid geldt immers enkel voor gevallen bepaald in de wet of een overeenkomst, of uit gewoonte. Voor gevallen van buitencontractuele aansprakelijkheid geldt de passieve hoofdelijkheid niet en is het slachtoffer (de schuldeiser) niet beschermd. De grondslag van de aansprakelijkheid in solidum is de wenselijkheid om aan het slachtoffer een bijzondere waarborg te verlenen wanneer er meerdere schadeverwekkers zijn. Elke schadeverwekker kan voor het geheel worden aangesproken.
De aansprakelijkheid in solidum is van toepassing zowel in de gevallen van buitencontractuele aansprakelijkheid als in de gevallen van contractuele aansprakelijkheid, of in geval van samenloop van contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid.
Verbintenissen in solidum als derde uitzondering op het beginsel van de deelbaarheid van de verbintenissen.
Binnen het verbintenissenrecht geldt het algemeen principe van de deelbaarheid van de verbintenis. De verbintenis wordt dan gesplitst in evenveel delen als er partijen zijn. Op het principe van de deelbaarheid bestaan drie uitzonderingen. Ten eerste zijn er ondeelbare verbintenissen. Daarnaast zijn er ook hoofdelijke verbintenissen. Ten laatste bestaan er ook verbintenissen in solidum.
Kenmerken van de verbintenissen in solidum.
De verbintenis in solidum wordt gekenmerkt door pluraliteit van voorwerp en verbintenis. Ze vindt haar grondslag in de ‘sociale noodwendigheden van de situatie’. De oorzaak van de verschillende verbintenissen verschilt. De verbintenissen zijn zelfstandig en onafhankelijk van elkaar. Bij passieve hoofdelijkheid is er sprake van eenheid van voorwerp en pluraliteit van verbintenissen: er is maar één oorzaak van de verbintenis.
De rechtsgevolgen van de verbintenissen in solidum.
Net zoals bij de hoofdelijkheid, moet u bij de rechtsgevolgen ook een onderscheid maken tussen enerzijds de verhouding tussen schuldeiser en schuldenaars (obligatio), en tussen de schuldenaars onderling anderzijds (contributio).
In de verhouding tussen de schuldeiser en schuldenaars is elke schuldenaar gehouden voor het geheel, en de schuldeiser mag elke schuldenaar aanspreken. Na de betaling door één schuldenaar, zijn de andere schuldenaars bevrijd van hun verplichting.
In de onderlinge verhouding tussen de schuldenaars zal de betalende schuldenaar een verhaalsrecht hebben op de andere schuldenaar.