Verbintenis met tijdsbepaling.
Een verbintenis met tijdsbepaling is een verbintenis waarvan men de uitvoering of uitdoving afhankelijk heeft gemaakt van een toekomstige en zekere gebeurtenis.
De tijdsbepaling kan uitdovend (= ontbindend) zijn. Bijvoorbeeld ik stel me borg voor de komende 3 jaar, na deze 3 jaar dooft de verbintenis uit. De tijdsbepaling kan ook opschortend zijn. Bijvoorbeeld ik verbind me ertoe dat ik op 25 januari 2022 mijn wagen aan u verkoop, de uitvoering van de verbintenis wordt dan uitgesteld tot 25 januari 2022.
De tijdsbepaling kan onvast zijn. Bijvoorbeeld ik verkoop mijn grond aan u wanneer mijn moeder gestorven is. De tijdsbepaling kan ook vast zijn. Bijvoorbeeld ik verbind me ertoe U mijn wagen te lenen op 18 mei 2022.
De tijdsbepaling kan door de partijen opgelegd worden. Echter kan de rechter dit ook door middel van de respijttermijnen. Degene in wiens voordeel de termijn is bedongen, kan hiervan afzien.
De verbintenis met tijdsbepaling verschilt van de voorwaardelijke verbintenis.
Artikel 1168 van het Burgerlijk wetboek geeft de definitie van een voorwaardelijke verbintenis. Een verbintenis is voorwaardelijk wanneer men deze doet afhangen van een toekomstige en onzekere gebeurtenis. Hetzij door deze teniet te doen bij het al dan niet plaatsvinden van de gebeurtenis (= ontbindende voorwaarde). Hetzij door de verbintenis op te schorten totdat de gebeurtenis zal plaatshebben (= opschortende voorwaarde).
De verbintenis onder tijdsbepaling heeft betrekking op een zekere gebeurtenis, terwijl bij de voorwaardelijke verbintenis het gaat om een onzekere gebeurtenis. Artikel 1185 van het Burgerlijk Wetboek haalt een verschil aan tussen de opschortende tijdsbepaling en de opschortende voorwaarde. Namelijk dat de opschortende tijdsbepaling niet het ontstaan van de verbintenis schorst, maar dat ze enkel de uitvoering van de verbintenis uitstelt.
Rechtsgevolgen van de opschortende tijdsbepaling
Doordat het om een zekere gebeurtenis gaat, bestaat het recht. Maar men kan simpelweg nog niet de prestaties ervan vorderen. Wat men wel al kan doen:
- Voert de schuldenaar de verbintenis uit vooraleer de termijn is verlopen, dan geldt dit niet als een onverschuldigde betaling (artikel 1186 BW).
- De schuldeiser kan al wel bewarende maatregelen treffen (artikel 1446 Ger.W.).
- Indien de schuldenaar het recht zou betwisten, dan kan de schuldeiser al wel naar de rechtbank gaan om zijn recht te laten erkennen.
Door de tijdsbepaling is het recht nog niet opeisbaar. Hierdoor kan men geen vordering tot betaling instellen (artikel 1186 BW). Men zal ook niet de vordering kunnen compenseren met een schuldvordering die al wel opeisbaar is. Tenslotte zal de vordering gedurende de termijn niet verjaren tegen de schuldeiser (artikel 2257, 3e lid BW). Krachtens artikel 1188 BW verliest de schuldenaar in twee specifieke gevallen het voordeel van de opschortende termijn:
- Wanneer de schuldenaar failliet wordt verklaard
- Wanneer hij de zekerheid die hij bij contract ten behoeve van zijn schuldeiser gesteld had, door zijn toedoen heeft verminderd.
Het wetsvoorstel van 3 april 2019
Het wetsvoorstel van 3 april 2019 codificeert de geldende definitie en voorwaarden van de tijdsbepaling (die men in de rechtspraak en rechtsleer heeft ontwikkeld) in de nieuwe artikelen 5.223 tot 5.229 BW.
De inwerkingtreding van de nieuwe artikelen aangaande de verbintenis met tijdsbepaling is voorzien voor op de eerste dag van de achttiende maand na die waarin ze is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad.