De cumulatieve verbintenis
De cumulatieve verbintenis is een verbintenis die meerdere prestaties tot voorwerp heeft die door de partijen als ondeelbaar worden beschouwd. Door deze ondeelbaarheid moeten alle prestaties uitgevoerd worden. Hierdoor kan de schuldeiser een slechts gedeeltelijke uitvoering van de prestaties weigeren.
De cumulatieve verbintenis wordt niet geregeld door het Burgerlijk Wetboek. De rechtsfiguur is ontwikkeld door de rechtspraak en rechtsleer. Er zijn geen bijzondere rechtsgevolgen, gelet op het ondeelbaar karakter van de verbintenis.
Voorbeeld van een cumulatieve verbintenis: de verkoop door een bouwpromotor van een appartement en een garage. Men formuleert het cumulatief, de verkoop gaat slechts door indien beide tezamen worden aangekocht door de potentiële koper.
Cumulatieve verbintenis versus alternatieve en facultatieve verbintenis.
Binnen de categorie van verbintenissen met meerdere voorwerpen kan men onderscheid maken tussen de volgende verbintenissen:
- De alternatieve verbintenis: de verbintenis die betrekking heeft op meerdere prestaties waarvan slechts één moet worden uitgevoerd opdat de schuldenaar wordt bevrijd (artikel 1189 tot 1196 BW);
- De facultatieve verbintenis: de schuldenaar kan zich bevrijden door een andere prestatie te leveren dan degene die in de overeenkomst bedongen is. De schuldeiser kan dit wel weigeren.
- De cumulatieve verbintenis.
Hoewel verbintenissen met meerdere voorwerpen cumulatief, alternatief of facultatief kunnen zijn, regelt men enkel de alternatieve verbintenis in het Burgerlijk Wetboek.
Het wetsvoorstel van 3 april 2019
Het wetsvoorstel van 3 april 2019 komt tegemoet aan de lacune in de wet. In het artikel 5.230 van het nieuw Burgerlijk Wetboek wordt de cumulatieve verbintenis besproken.
Het eerste lid van het nieuwe artikel geeft de definitie van een cumulatieve verbintenis, en luidt als volgt: “een verbintenis is cumulatief wanneer zij twee of meer prestaties tot voorwerp heeft en enkel de nakoming van het geheel de schuldenaar bevrijdt.” Het tweede lid van het nieuwe artikel regelt een specificiteit van de cumulatieve verbintenis. Namelijk in het geval dat de nakoming van de ene prestatie onmogelijk wordt, dan blijft de schuldenaar gehouden tot de nakoming van de andere prestatie(s).
De inwerkingtreding van het nieuwe artikel aangaande de cumulatieve verbintenis is voorzien voor op de eerste dag van de achttiende maand na die waarin ze is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad.