Wat is feitelijke samenwoning?
Bij feitelijke samenwoning zijn de samenwoners niet met elkaar gehuwd en hebben zij ook geen verklaring van wettelijke samenwoning afgelegd. Meer dan twee personen kunnen in principe met elkaar feitelijk gaan samenwonen. De aard van deze relatie is van geen belang voor het recht. Zo kunnen bijvoorbeeld broer en zus feitelijk gaan samenwonen.
Verschillende soorten van feitelijke samenwoning.
Het begrip feitelijke samenwoning dekt diverse situaties, zoals een samenlevingsvorm met meer dan twee personen, personen die niet samenleven maar toch een duurzame relatie onderhouden, buitenechtelijke situatie waarbij de personen geen duurzame gezinswoning hebben, samenlevingsvorm die niet op seksualiteit is gebaseerd, …
Binnen de categorie van het feitelijke samenwoning kan men drie vormen onderscheiden. Ten eerste het overspelige feitelijk samenleven. Dit is een situatie waarbij één van de twee personen gehuwd is met een derde. De relatie kan langs beide kanten overspelig zijn, of slecht langs één kant overspelig zijn. Diverse combinaties zijn mogelijk. Bijvoorbeeld een gehuwde met een wettelijk samenwonende.Ten tweede het feitelijk samenleven van een wettelijk samenwonende. Dit is een situatie waarbij één van de twee personen door wettelijke samenwoning is verbonden met een derde. Ten derde het eenvoudige feitelijk samenleven. Twee personen die niet gehuwd zijn en die ook geen verklaring van wettelijke samenwoning hebben afgelegd, wonen tezamen.
Is er een juridisch statuut voor het feitelijk samenwonen?
Feitelijke samenwoning is een niet-geïnstitutionaliseerde vorm van samenleven. M.a.w. het wordt niet geregeld in het Burgerlijk Wetboek. De wetgever heeft niet voorzien in een alomvattend wettelijk kader van dergelijk samenleven. Bijgevolg zal men krachtens het statuut van feitelijk samenwonende ook niet van een alomvattende bescherming genieten. De wet regelt het niet, maar verbiedt het ook niet. In principe is het een vrije relatie, die geen rechten en plichten met zich meebrengt. Juridisch gezien bevindt men zich als feitelijk samenwonende in een precaire situatie.
Tot 1970 zag het Hof van Cassatie het ongehuwd samenleven zelfs als zijnde in strijd met de openbare orde en de goede zeden. Sindsdien is de rechtspraak van het Hof van Cassatie verder geëvolueerd. Het eenvoudig feitelijk samenwonen wordt niet meer gezien als strijdig met de openbare orde en de goede zeden. Het feitelijk samenleven van een wettelijk samenwonende wordt evenmin gezien als strijdig met de openbare orde en de goede zeden.
Het overspelige feitelijk samenleven is daarentegen iets anders. Want dit is in strijd met de getrouwheidsplicht van de echtgenoten. De getrouwheidsplicht is van openbare orde. Daardoor is deze situatie nog steeds juridisch "ongeoorloofd".
Wat we wel zien, is dat de wetgever steeds vaker in zijn wetgeving rekening begint te houden met de feitelijk samenwonenden. Echter is er nog steeds geen sprake van een alomvattend statuut. Daarom strekt het tot aanbeveling om een samenlevingscontract op te maken, of misschien zelfs te voorzien in een testament.
Andere artikelen over feitelijke samenwoning.
De wettelijke samenwoning.