Hoe regel ik mijn zaken na de beëindiging van een feitelijke samenwoning?

De wet regelt het verbreken van de feitelijke samenwoning niet.

Iedere partner kan de feitelijke samenwoning beëindigen op elk moment, zonder voorwaarden, zonder enige procedure. De feitelijke samenwoning wordt niet in de wet geregeld. Ze wordt even vormvrij beëindigd als dat ze ontstaat.  Men kan ook niet op voorhand overeenkomsten sluiten die de mogelijkheid tot beëindiging bepreken of verbieden. Dit komt omdat de staat van de persoon wettelijk bepaald is. De menselijke persoon valt buiten de handel. Men mag bijgevolg geen beperkingen gaan leggen op de persoonlijke vrijheid van de persoon. Het zelfbeschikkingsrecht van de persoon kan niet beperkt worden.

Heb ik recht op alimentatie na de beëindiging van de feitelijke samenwoning?

Het statuut van feitelijk samenwonende brengt geen rechten en plichten met zich mee. Bijgevolg bestaat er geen wettelijke verplichting tot het betalen van een onderhoudsuitkering aan de ex-partner. Het bestaan van een natuurlijke verbintenis tot onderhoud wordt in de meeste gevallen ook niet aanvaard.

Wat zijn de procedurele mogelijkheden bij het beëindigen van de feitelijke samenwoning?

• Dringende voorlopige maatregelen?

In geval van een verstoorde gezinssituatie kan men zich niet naar analogie beroepen op de dringende voorlopige maatregelen die de gehuwden en wettelijk samenwonenden aan de familierechtbank kunnen vragen. Volgens het Grondwettelijk Hof is dit ook niet strijdig met het gelijkheidsbeginsel. Er geldt wel één uitzondering: men zal wel dringende voorlopige matregelen m.b.t de gemeenschappelijke kinderen kunnen vragen.

• Aanstelling van een sekwester

De partner die de woonst is buitengezet of is moeten ontvluchten, kan eventueel op basis van artikel 548, 3e lid Ger.W op eenzijdig verzoekschrift de aanstelling van een sekwester vragen. Dit gaat enkel in een geval van "volstrekte noodzakelijkheid". De goederen waarover geen twijfel bestaat dat deze toekomen aan de partner of aan de bij hem verblijvende kinderen, kunnen worden gerecupereerd worden door de sekwester.

• Kortgedingprocedure

Men kan zich ook nog altijd beroepen op de gewone kortgedingprocedure (art. 584 lid 1 Ger.W.). Hiermee kan men proberen een uitspraak bij voorraad van de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg te bekomen, die de andere partner uit het pand, en eventueel ook bepaalde beschikkingen m.b.t. de kinderen en de goederen. Men zal hier wel ook onderworpen zijn aan de voorwaarden van kort geding. Namelijk de vordering moet spoedeisend zijn. Alsook moet de gevraagde maatregel bij voorraad zijn, en mag deze dus geen nadeel aan de zaak zelf berokkenen.

Heb ik recht op schadevergoeding indien mijn partner de feitelijke relatie zonder reden beëindigt?

Slechts héél uitzonderlijk kan de beëindiging van de feitelijke samenwoning aanleiding geven tot schadeloosstelling van de in de steek gelaten partner.  Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de begeleidende omstandigheden waarin de beëindiging plaatsvindt, een juridisch foutief karakter hebben.  Daarnaast kan dit ook het geval zijn van bedrieglijke verleiding, misbruik van gezag, valse huwelijksbeloftes, …De situatie waarin daadwerkelijk schadevergoeding wordt toegekend, zijn echter bijzonder zeldzaam.