De geldigheidsvereisten waaraan elke overeenkomst moet beantwoorden.
Elke overeenkomst moet beantwoorden aan vier geldigheidsvereisten:
- wilsovereenstemming
- handelingsbekwaamheid
- voorwerp
- oorzaak.
We lichten deze geldigheidsvereisten hiernavolgend verder toe.
Wilsovereenstemming.
Deze geldigheidsvoorwaarde vinden we terug in art. 1108 BW en is de zogenaamde ‘toestemming van de partij die zich verbindt’. Dit is de belangrijkste geldigheidsvoorwaarde, aangezien de toestemming van partijen de grondslag is van de contractuele regeling. Men bedoelt daarmee niet de toestemming van één partij, maar wel de op elkaar gerichte toestemming van beide partijen. Wanneer een partij het aanbod van een andere partij aanvaardt, is er sprake van een wilsovereenstemming en komt er een overeenkomst tot stand.
Een rechtsgeldige wilsovereenstemming betekent dat elke partij wetens en willens het contract sluit en de wil niet gebrekkig is. In het geval van een wilsgebrek stemmen werkelijke en verklaarde wil met elkaar overeen, maar is de werkelijke wil gebaseerd op een verkeerde voorstelling van zaken. Er zijn vier wilsgebreken: geweld, bedrog, dwaling en in bepaalde gevallen ook benadeling.
Handelingsbekwaamheid.
Iedere persoon is in principe rechtsbekwaam en handelingsbekwaam. Dit betekent dat men niet alleen rechten bezit, maar dat men ze ook effectief kan uitoefenen. Zo bepaalt artikel 1123 BW dat iedereen contracten kan afsluiten, indien hij of zij daartoe door de wet niet onbekwaam is verklaard. Voorbeelden van handelingsonbekwamen zijn: minderjarigen, verlengd minderjarig verklaarde mentaal gehandicapten en gerechtelijk onbekwaam verklaarde geesteszieken, zwakzinnigen en verkwisters met gerechtelijk raadsman.
Een rechtsgeldig voorwerp.
Het voorwerp is het concrete rechtsgevolg dat de contractspartijen willen bereiken. Dit bestaat meestal uit de verplichting om iets te geven, doen of niet te doen. Het voorwerp van een overeenkomst moet bestaan of kunnen bestaan én moet tevens in de handel zijn. Verder moet het voorwerp bepaald of bepaalbaar zijn, aangezien partijen moeten weten tot wat zij zich verbinden. Tot slot moet het voorwerp geoorloofd zijn, d.w.z. dat het op zich niet in strijd mag zijn met de openbare orde en de goede zeden of met de regels van dwingend recht.
Oorzaak.
Een overeenkomst moet een geoorloofde oorzaak hebben. Een verbintenis zonder oorzaak of met een valse of ongeoorloofde oorzaak kan immers geen gevolg hebben (art. 1131 BW). Het is echter niet verplicht dat de oorzaak uitgedrukt wordt in het contract (art. 1132 BW). Het komt er in feite op neer dat de oorzaak van de verbintenis van één partij te vinden is in het (al gepresteerde of nog te presteren) voorwerp van de verbintenis van de andere partij.