Dwaling.
Dwaling is de onjuiste voorstelling die een partij heeft m.b.t. een bestanddeel van het contract bij het sluiten ervan (vaak bij koopovereenkomsten). Het is van belang dat de dwaling essentieel en niet bijkomstig is. Ze moet m.a.w. doorslaggevend geweest zijn voor een partij om het contract aan te gaan, zodanig dat de overeenkomst zonder dit element niet zou zijn gesloten.
Dwaling is naast bedrog, geweld en soms ook benadeling één van de wilsgebreken die aanleiding kunnen geven tot de nietigverklaring van de overeenkomst.
Wanneer kan men dwaling inroepen als wilsgebrek?
De dwaling moet essentieel en doorslaggevend zijn. Dwaling komt niet in aanmerking als wilsgebrek wanneer zij slechts bijkomstig is, met name indien het contract ook zonder de dwaling zou zijn gesloten. Het gaat hier bijvoorbeeld over een dwaling omtrent niet essentiële of voor de andere partij niet kenbare beweegredenen bij het sluiten van het contract. Of nog: een dwaling omtrent de bijkomstige eigenschappen van de zaak.
Dwaling omtrent de aard van de overeenkomst komt eveneens in aanmerking voor vernietiging, bijvoorbeeld koop i.p.v. huur of omtrent het voorwerp zelf en niet enkel één onderdeel ervan. Ook een dwaling omtrent de oorzaak komt in aanmerking, bijvoorbeeld de verdeling van een niet- bestaande onverdeeldheid.
De rechtspraak en de rechtsleer hebben nog een belangrijke voorwaarde toegevoegd, namelijk: de vernietiging van een contract kan maar worden ingeroepen voor zover de dwaling verschoonbaar is in hoofde van de dwalende partij. Wat betekent dit? Dit betekent dat een redelijke persoon in diezelfde omstandigheden ook zou hebben gedwaald.
Bovendien valt ook de rechtsdwaling onder de toepassing van art. 1110 BW. Dit is een dwaling omtrent het bestaan of de inhoud van wettelijke voorschriften. Opnieuw moet deze dwaling ook essentieel en doorslaggevend zijn om in aanmerking te komen voor vernietiging.
Verder moeten we nog opmerken dat enkel dwaling die bestaat op het ogenblik van de contractsluiting in aanmerking kan worden genomen. M.a.w.: een dwaling die begaan werd bij de uitvoering van het contract komt niet in aanmerking. Tenslotte geldt de regel dat wie gedwaald heeft, dit moet bewijzen.
Een voorbeeld van dwaling.
Stel: je koopt een auto. De verkoper zegt dat hij de auto heeft ingekocht bij een betrouwbare partner en dat hij prima onderhouden is. Wanneer je naar de keuring gaat, komt aan het licht dat de vorige eigenaar met de wagen een zwaar auto-ongeval heeft gehad en de auto daarna slecht heeft laten repareren. Dit is een voorbeeld van een dwaling die in aanmerking komt voor vernietiging van de overeenkomst. Ook zou je in dit geval het wilsgebrek "bedrog" kunnen inroepen.