Op wat wordt de betaling toegerekend?
Wanneer er tussen een schuldeiser en een schuldenaar verschillende schulden van éénzelfde soort bestaan, zoals meerdere geldschulden, of er zowel een hoofdschuld als een intrest verschuldigd is, is het de vraag op welke schuld de betaling met toegerekend worden. De toerekening is pas relevant wanneer het bedrag van betaling niet toereikend is om alle schulden volledig te dekken.
De toerekening van de betaling is de aanwijzing van de schuld.
De vrijheid van de schuldenaar om te bepalen wat hij betaalt en met welk doel.
De wettelijke regeling bepaalt dat wanneer er geen overeenkomst gesloten is, de schuldenaar vrij de toerekening mag bepalen ten tijde van de betaling. Maar de vrijheid van de debiteur wordt beperkt door de rechtspraak en de wet.
Vermits de schuld in principe ondeelbaar is, en de schuldeiser bijgevolg niet kan worden verplicht een gedeeltelijke betaling te ontvangen, kan de schuldenaar geen betaling doen aanrekenen op en hogere schuld, omdat deze dan wordt "gedeeld" zonder de toestemming van de schuldeiser.
Daarnaast kan de schuldenaar zijn betaling niet toerekenen op de hoofdsom (kapitaal), maar moet hij deze eerst toerekenen op de nog niet betaalde interesten en de kosten (artikel 1254 B.W.).
Wanneer de schuldenaar geen toerekening vooropstelt, is het de schuldeiser die tot de toerekening mag overgaan in het kwijtschrift.
De voorrangsregeling (artikel 1256 B.W.)
Indien er geen overeenkomst gesloten is, en zowel de schuldenaar als de schuldeiser hebben nagelaten om tot een toerekening over te gaan, zal de wet de toerekening zelf regelen. Eerst zullen de vervallen schulden betaald moeten worden. Wanneer deze allen vervallen zijn, zal eerst op de voor de debiteur meest bezwarende schuld toegerekend worden. Als deze allen evenzeer bezwarend zijn, zal de oudste schuld eerst voldaan worden. Wanneer bepaalde schulden dan even oud zijn, zal er een ponds-pondsgewijze toerekening plaatsvinden.
Partijen bepalen in principe vrij de toerekening van de betalingen.
De partijen kunnen vrij een regeling treffen in de overeenkomst. De bepalingen over de toerekening van betaling is namelijk van aanvullend recht. Wanneer er echter niets bepaald is, zal deze aanvullende wettelijke regeling gelden, zoals hierboven uiteengezet.
Andere manieren waarop een schuld uitdooft