Het exoneratiebeding.
Exoneratiebedingen of bevrijdingsbedingen zijn bedingen in een overeenkomst die de contractuele aansprakelijkheid van een contractspartij beperken of uitsluiten in die gevallen waarin die partij volgens de normale regels wél aansprakelijk zou zijn.
Wanneer een partij (één van) zijn verbintenissen niet nakomt, pleegt ze contractbreuk. De nalatige partij kan hiervoor contactueel aansprakelijk gesteld worden door de schuldeiser. Deze aansprakelijkheidsregeling is van aanvullend recht, waardoor de contractpartijen ze bij overeenkomst kan wijzigen. Een dergelijke wijziging van de aansprakelijkheid gebeurt via dergelijke exoneratiebedingen.
De meest voorkomende contractuele wijzigingen van de contractuele aansprakelijkheidsregeling zijn bevrijdings- of exoneratiebedingen. Hier stelt één contractpartij dat hij op bepaalde punten niet aansprakelijk zal zijn jegens de tegenpartij, waar hij normaliter wel aansprakelijk zou zijn.
Naast deze exoneratiebedingen zijn er nog tal van andere mogelijkheden om de aansprakelijkheid te regelen. Zo zijn er bepaalde bedingen die de aansprakelijkheid uitbreiden of verminderen, of die het bedrag van de schade bepalen, in plaats van rekening te houden met de werkelijke schade.
Zijn exoneratiebedingen geldig?
Het exoneratiebeding is in principe geldig, aangezien de aansprakelijkheidsregeling van aanvullend recht is. Aangezien het een uitzondering is op de gemeenrechtelijke regeling, zal de contractuele wederpartij elke beperking van aansprakelijkheid uitdrukkelijk of stilzwijgend moeten aanvaarden. De partij tegen wie het beding wordt ingeroepen moet er kennis van nemen of er redelijkerwijze kennis van nemen, en als ze het niet uitdrukkelijk aanvaardt, mag haar stilzwijgen niet anders uitgelegd kunnen worden dan als een aanvaarding van het beding. Deze kennisgeving moet ten laatste bij de contractsluiting gebeuren.
Verder moet een exoneratiebeding ook beperkend geïnterpreteerd worden. In geval van twijfel zal het beding ook moeten worden uitgelegd in het nadeel van diegene die het bedongen heeft.
Soms zijn exoneratiebedingen niet geldig.
Ondanks de principiële geldigheid van exoneratiebedingen, zijn er toch een aantal gevallen waarin een exoneratiebeding niet geldig is. Soms beperken bijzondere wetten of bepalingen de draagwijdte van exoneratiebedingen of verbieden ze deze bedingen in bepaalde gevallen volledig. Daarnaast kan men zich in geen geval bevrijden van de aansprakelijkheid voor bedrog of een opzettelijke fout, zelfs al heeft de dader de gevolgen niet opzettelijk gewild. Ten slotte is ook het beding dat iedere zin of betekenis aan de overeenkomst ontneemt nietig.
Exoneratiebedingen in het consumentenrecht.
In de materie van het consumentenrecht zijn bevrijdingsbedingen strict gereglementeerd. U leest de details in deze afzonderlijke bijdrage.