Wat is een "aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving"?
Als u als erfgenaam de nalatenschap aanvaardt onder voorrecht van boedelbeschrijving, dan kiest u ervoor om de nalatenschap te aanvaarden, maar zult u maar gehouden zijn tot het passief van de nalatenschap ten belope van haar actief. U aanvaardt dus zowel het actief als het passief van de nalatenschap, maar u zult nooit met uw eigen bestaande vermogen moeten "bijpassen", wanneer het passief van de nalatenschap groter is dan het actief.
In de praktijk kiest een erfgenaam voor een aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving om geen kat in een zak te kopen, wanneer de omvang van de erfenis niet duidelijk is en men geen overzicht heeft van de schulden. Als u de nalatenschap "zuiver" aanvaardt, dan riskeert u met uw eigen vermogen de schulden van de aanvaarde nalatenschap te moeten betalen.
De "beneficiaire" aanvaarding.
Als u de erfenis aanvaardt onder voorrecht van boedelbeschrijving, dan bent u in de eerste plaats gelast met het beheer van de nalatenschap. U heeft immers de nalatenschap aanvaard. U zal moeten zorgen voor de betaling van de schuldeisers, en als er testamenten zouden zijn, moet u ook deze legaten uitbetalen. Kortom, u moet de de nalatenschap “vereffenen”, zoals elke erfgenaam dat moet.
Maar er is ook iets meer natuurlijk. Als u niet wil dat er vermenging optreedt tussen uw eigen bestaande vermogen en de nalatenschap, waardoor u riskeert met eigen geld te moeten opdraaien voor de schulden van de nalatenschap, moet u daarvoor iets doen, quid pro quo! U moet een aantal formaliteiten vervullen.
In de eerste plaats moet u formeel de nalatenschap aanvaarden "onder voorrecht van boedelbeschrijving". In het jargon heet dat "beneficiair aanvaarden". Dit gebeurt door een verklaring af te leggen ten overstaan van een notaris van uw keuze. De verklaring kan nog maar enkel rechtsgeldig afgelegd worden ten overstaan van een notaris, en dit in een authentieke akte. Vroeger kon u de verklaring afleggen op de Griffie van de Rechtbank van Eerste Aanleg. Omwille van besparingen, werd deze taak "geoutsourced" naar de notarissen. Uw notaris zal uw verklaring van aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving registreren in het centraal erfrechtregister en ook zorgen voor de publicatie in het Belgisch Staatsblad. Zo weet Jan, Piet en Klaas dat u de nalatenschap heeft aanvaard onder voorrecht van boedelbeschrijving en dat zij hun eventuele schuldvordering kunnen indienen in de nalatenschap.
Schuldeisers moeten binnen een termijn van drie maanden zich als schuldeisers kenbaar maken. Binnen deze termijn mag u als "beneficiair aanvaardende" erfgenaam geen schulden betalen of eventuele legaten uitkeren. Dit heeft te maken met het principe van de gelijkheid van de schuldeisers: als u de ene al betaald heeft en er blijkt onvoldoende actief, dan benadeelt u de andere. Men mag dus binnen deze termijn géén bijzondere legaten uitkeren. De sanctie in dat geval is de niet-tegenwerpbaarheid van de afgifte van het legaat ten aanzien van de schuldeiser. Deze mag doen alsof de betaling niet heeft plaatsgevonden.
Vroeger kon je nog terecht op de Rechtbank van Eerste Aanleg voor een verklaring van aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving, maar dat is gedaan. Nu is het enkel nog bij de notaris.
De boedelbeschrijving.
De naam zegt het zelf: naast een formele aanvaarding, moet u ook nog een boedelbeschrijving of inventaris opmaken van de nalatenschap. Op die manier is het voor iedereen duidelijk wat er tot de nalatenschap behoort. Zo'n boedelbeschrijving wordt opgemaakt door een notaris.
Wat met de minderjarigen?
Ter bescherming van de minderjarigen, was het vroeger voor kinderen enkel mogelijk om een nalatenschap te aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. Dit zorgde vaak voor ongewenste situaties. Vaak was het zeer duidelijk dat de nalatenschap geen schulden bevatte en was er geen gevaar dat de aanvaarding nadelig zou kunnen zijn voor het kind. Toch diende de minderjarige de (dure) procedure van de aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving te volgen.
Met het nieuwe erfrecht is hierin verandering gekomen. De Vrederechter kan de voogd bijzondere machtiging verlenen om een nalatenschap, een algemeen legaat of een legaat onder algemene titel zuiver te aanvaarden, rekening houdende met de aard en de omvang van het geërfde vermogen en voor zover de baten kennelijk de lasten van het geërfde vermogen overschrijden. Het zal de voogd zijn die dient te bewijzen dat de nalatenschap duidelijk meer activa dan passiva bevat. De meeste Vrederechters vragen daarom de voorlegging van de fiscale aangifte van nalatenschap.
Heeft u een vraag over uw nalatenschap?
Bent u verwikkeld in een discussie met andere erfgenamen, of heeft u een vraag over het nieuwe erfrecht? Wij beantwoorden graag al uw vragen en staan steeds ter uwer beschikking. Neem gerust met ons contat op!