Geen verbod meer op erfovereenkomsten.
We hadden het met u in onze eerdere nieuwsberichten al over de nieuwe erfwet die sinds 1 september 2018 in werking is getreden en die diverse wijzigingen aan het erfrecht heeft aangebracht, zoals onder meer de belangrijke wijziging aan de verdeling van het beschikbaar deel en de erfrechtelijke reserve in geval van het openvallen van een nalatenschap.
Een andere, meer specifieke, wijziging ten aanzien van het oud erfrecht betreft het ‘opheffen’ van het verbod op erfovereenkomsten.
Wat is een erfovereenkomst en is het sluiten van een erfovereenkomst verboden?
Een erfovereenkomst is een overeenkomst tussen erfgenamen waarin er afspraken gemaakt worden over een toekomstige nalatenschap, zijnde omtrent de nalatenschap van een persoon die op het moment van het sluiten van de overeenkomst nog in leven is.
Vóór de hervorming van het erfrecht waren de mogelijkheden om binnen de familie dergelijke afspraken te maken bijzonder beperkt. Er bestond een verbod op dergelijke erfovereenkomsten en die werden bijgevolg als nietig en ongeldig beschouwd.
Aangezien er echter vaak een wens bestaat om op voorhand al bepaalde afspraken te maken, goede afspraken maken nu eenmaal goede vrienden, is de wetgever aan deze wens tegemoetgekomen.
Sinds de nieuwe wet is het – onder strikte voorwaarden – bijgevolg in meer gevallen mogelijk voor kinderen om tijdens het leven van hun ouders erfovereenkomsten op te maken over de nog niet-opengevallen nalatenschap van hun ouders.
Er heerst echter een tweestemmigheid, waarbij het aan de ene kant luidt dat het verbod op erfovereenkomsten het principe blijft, maar dat er wel meer marge werd gecreëerd, terwijl anderen dan eerder gaan stellen dat het verbod al dermate uitgehold dat het niet langer het principe blijkt. Eender welke interpretatie wordt bijgetreden, wat u vooral dient te onthouden is dat u voortaan over meer mogelijkheden beschikt op het vlak van het sluiten van erfovereenkomsten.
Familiale erfovereenkomsten en punctuele erfovereenkomsten
Er zijn twee soorten erfovereenkomsten: de “familiale erfovereenkomsten” en de “punctuele erfovereenkomsten”.
Bij het opstellen van een familiale erfovereenkomst, zullen ouders en hun kinderen met elkaar kunnen overleggen om afspraken te maken over de niet-opengevallen nalatenschap van de ouders.
Dit betekent dus wel dat iedere erfgenaam en de ouders betrokken moeten worden én akkoord moeten gaan. Ouders zullen bijvoorbeeld samen met hun kinderen de in het verleden verrichtte schenkingen en toegekende voordelen aan hun kinderen kunnen vergelijken en in onderling overleg kunnen oordelen of ieder kind op een evenwichtige wijze werd behandeld. Het zal daarbij opvallen dat men niet spreekt over “gelijkheid“, maar wel over “evenwichtig“, wat een heel ander verhaal is.
Als geoordeeld wordt dat er van dit evenwicht sprake is, zal de ondertekening van de erfovereenkomst ervoor zorgen dat er met een “schone lei” begonnen kan worden waardoor men later – wanneer de nalatenschap uiteindelijk is opengevallen – niet meer zal kunnen terugkomen (noch via inbreng, noch via inkorting) op de schenkingen die ieder van de kinderen gekregen heeft.
De erfovereenkomst kan zo voor een bijkomende veiligheid voor de schenkingen en voordelen zorgen.
Let op: dergelijke erfovereenkomst moet –om geldig te zijn– voldoen aan een aantal strikte regels, waarbij het zeer belangrijk is tijdig passend advies te vragen naar de mogelijkheden en de wijze waarop dergelijke overeenkomsten moeten worden afgesloten. Vaak zitten ze ook vervat in andere overeenkomsten, en moet de vraag gesteld worden of deze overeenkomsten op hun beurt dan wel rechtsgeldig zijn. Vraag dus zeker tijdig advies als binnen de familie aan planning wordt gedacht op deze wijze.
Een punctuele erfovereenkomst is dan weer een overeenkomst hetzij tussen slechts bepaalde familieleden, bijvoorbeeld wanneer het niet mogelijk is gebleken om met iedereen een akkoord te sluiten, hetzij over een bepaalde specifieke situatie, zoals bijvoorbeeld een overeenkomst omtrent de waarde van een geschonken goed.
Op één van die punctuele erfovereenkomsten, de zogenaamde “generatiesprong”, zijnde een erfovereenkomst van inbreng ten behoeve van een derde, gaan we in een volgend deel dieper in.
Contacteer Wanted Law voor meer info en de mogelijkheden!
Als u echter alles wil weten over erfovereenkomsten en welke mogelijkheden er nu juist allemaal zijn, is het advies en de bijstand van een advocaat uitermate nuttig. Wij adviseren u graag concreet verder en staan u passend bij.