Kan de echtscheidingsovereenkomst EOT nog gewijzigd worden?
Of de echtscheidingsovereenkomst EOT na de echtscheidingsprocedure nog kan gewijzigd worden hangt er vanaf over wat de wijziging juist gaat. In het algemeen kan deze overeenkomst steeds gewijzigd worden in onderling overleg tussen de ex-echtgenoten. Anderzijds zal ook de rechter in bepaalde gevallen op eenzijdig verzoek van één van de ex-echtgenoten de overeenkomst kunnen wijzigen.
We overlopen de verschillende situaties.
Wijzigingen in onderling overleg.
De ex-echtgenoten kunnen na de echtscheidingsprocedure hun overeenkomsten in onderlinge overeenstemming veranderen. Er geldt wel een uitzondering voor de gehomologeerde overeenkomsten betreffende de minderjarige kinderen. Indien men de verblijfsregeling of uitoefening van het ouderlijk gezag wil wijzigen, zal men dergelijke wijzigingen moeten voorleggen ter homologatie (officieel bekrachtigen) aan de familierechtbank. Indien men de bijdrage in de kosten van de opvoeding, opleiding, onderhoud en ontplooiing wil wijzigen, zal men er mee rekening moeten houden dat men de rechtmatige belangen van kind niet schaadt en men geen afbreuk doet aan de onderhoudsverplichting van de ouders tegenover het kind.
Wijzigingen door de rechter op vraag van één der echtgenoten.
Wijzigingen m.b.t. de onderhoudsverplichting na echtscheiding (tussen echtgenoten).
Voor overeenkomsten gesloten voor 1 september 2007 geldt de regel dat deze in principe onveranderlijk zijn. Voor overeenkomsten gesloten vanaf 1 september 2007 kan men zich beroepen op artikel 1288, 3e lid Ger.W.
Krachtens de wet kan de rechter de onderhoudsuitkering na echtscheiding verminderen, verhogen of afschaffen voor zover het bedrag ervan niet meer aangepast is.
Indien de ex-echtgenoot het bedrag wil zien verhogen, verminderen of afschaffen zal hij moeten bewijzen dat er nieuwe omstandigheden zijn die zich onafhankelijk van zijn wil hebben voorgedaan na de echtscheiding en waardoor het bedrag van de uitkering niet meer aangepast is. Een kleine wijziging in de financiële toestand volstaat i.t.t. de onderhoudsbijdragen voor de kinderen wél. De wijziging in toestand mag zich voordoen bij de kant van de uitkeringsgerechtigde maar ook bij de kant van de uitkeringsplichtige.
Indien de ex-echtgenoten in hun familierechtelijke overeenkomst niet voorzien hebben in een onderhoudsuitkering, kan de rechter er ook geen toekennen.
De ex-echtgenoten kunnen evenwel bij contract deze veranderlijkheid in het bedrag uitsluiten of beperken. Men kan dit doen bij overeenkomst gesloten vóór de echtscheiding maar ook ná de echtscheiding. Ment moet de overeenkomst wel te goeder trouw en zonder misbruik van recht uitvoeren. Leeft men dit niet na, dan kan de rechter alsnog de uitkering wijzigen.
Wijzigingen m.b.t. de onderhoudsbijdrage voor de kinderen.
Krachtens artikel 1288, 2e lid Ger.W. kan de familierechtbank de regeling betreffende de onderhoudsbijdrage voor de kinderen steeds herzien. De rechtbank kan dit doen in het geval van nieuwe omstandigheden buiten de wil van de ex-echtgenoten die de toestand van het kind of van één der ex-echtgenoten ingrijpend wijzigen.
Wanneer de nieuwe omstandigheden het gevolg zijn van een gebrek aan vooruitziendheid van één van de ouders, zal men zich dus niet op het artikel kunnen beroepen aangezien dit binnen de wil van de ouder is.
Wijzigingen m.b.t. de verblijfsregeling, het omgangsrecht en de uitoefening van het gezag van de kinderen.
Krachtens artikel 1288, 2e lid Ger.W. kan de familierechtbank de verblijfsregeling, het omgangsrecht en de uitoefening van het gezag herzien. De rechtbank kan dit doen in het geval van nieuwe omstandigheden buiten de wil van de ex-echtgenoten die de toestand van het kind of van één der ex-echtgenoten ingrijpend wijzigen.
Krachtens de wet gelden er dus 3 voorwaarden:
- Nieuwe omstandigheden die zich hebben voorgedaan na het sluiten van de voorafgaande overeenkomst.
- De omstandigheden moeten ontstaan zijn buiten de wil van de ex-echtgenoten.
- De toestand van het kind of één der ex-echtgenoten is ingrijpend veranderd.
Er zijn volgens het Hof van Cassatie slechts twee voorwaarden :
- Nieuwe omstandigheden die zich hebben voorgedaan na het sluiten van de voorafgaande overeenkomst.
- De gevraagde wijziging gaat men enkel toetsen aan het belang van het kind.
Wijzigingen m.b.t. de goederen en de schulden?
Men kan hier niet éénzijdig de overeenkomsten laten wijzigen. Pacta sunt servanda. Dit komt door de bindende kracht van de overeenkomst. Eventueel zou men in heel extreme gevallen rechtsmisbruik kunnen opwerpen.
Andere artikelen over de echtscheiding door onderlinge toestemming