De verplichting tot het afsluiten van een autoverzekering rust op de eigenaar.
Iedere eigenaar van een motorrijtuig moet dit voertuig verplicht laten verzekeren wanneer het voertuig wordt toegelaten tot het verkeer:
- op de openbare weg
- op terreinen die toegankelijk zijn voor het publiek, bijvoorbeeld een parking van een winkel
- op terreinen die slechts toegankelijk zijn voor een zeker aantal personen die het recht hebben om er te komen.
Het gaat om de verplichte burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering (BA-verzekering of WAM-verzekering) of – in mensentaal – de autoverzekering. Deze verzekering vergoedt de schade die u met het voertuig veroorzaakt aan anderen.
Wat zegt de wet?
De verplichting tot het sluiten van de verzekering rust op de eigenaar van het motorrijtuig. Deze verzekeringsverplichting vloeit voort uit art. 2 van "de WAM-wet” of “de wet BA motorvoertuigen” (Wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, B.S. 08/11/1989).
Het is toegelaten dat een andere persoon dan de eigenaar de verzekering afsluit, bijvoorbeeld de bestuurder. In dat geval is de verplichting van de eigenaar geschorst voor de duur van de overeenkomst die door de andere persoon is gesloten.
Om deze verzekeringsverplichting af te dwingen, kan zowel de eigenaar, de houder als de bestuurder van een motorvoertuig strafrechtelijk vervolgd worden voor de Politierechtbank en gestraft worden met gevangenisstraffen van acht dagen tot zes maanden en / of geldboetes van 100 EUR tot 1.000 EUR, te verhogen met de opdeciemen (art. 22 WAM-wet).
Bovendien zijn in geval van een ongeval met een niet-verzekerd voertuig de financiële gevolgen vaak niet te overzien.
Welke motorvoertuigen vallen niet onder de verzekeringsverplichting van de WAM-wet?
Maar geldt deze verzekeringsverplichting op elke plaats?
De wettelijke verzekeringsverplichting voor motorvoertuigen geldt niet overal.
Voertuigen die alleen gebruikt worden op een privéterrein vallen buiten het toepassingsgebied van de wettelijke verzekeringsverplichting (Cass. 6 februari 1997, JLMB 1997, 1318).
Voorbeelden van een privéterrein zijn o.m.:
- Private woninggarages die gebruikt worden door de bewoners van de woning
- De werkplaatsen van garages
- Werven en akkers van landbouwers
Om te kunnen spreken van een privéterrein, moet het terrein echt “privé” zijn: het privéterrein mag niet toegankelijk zijn voor het publiek.
Ook privéterreinen die beperkt toegankelijk zijn voor een zeker aantal personen die het recht hebben om er te komen, zijn niet helemaal privé, en dus geldt de verzekeringsverplichting daar wél. Hierop bestaat één uitzondering: indien er géén sprake is van een permanente toegang tot het privéterrein omdat er steeds voor elk bezoek een aanvraag/aanmelding dient te gebeuren, is er géén sprake van een terrein in de zin van art. 2, §1 van de WAM-wet en zijn de voertuigen niet onderworpen aan de wettelijke verzekeringsplicht.
Indien er wél sprake is van een permanente toegang tot het privéterrein (zoals op het terrein van een groothandel, waar leveranciers niet over een bijkomende toelating moeten beschikken om op te rijden), zijn voertuigen wél onderworpen aan de wettelijke verzekeringsplicht.
Feitenkwestie.
Of een plaats een privéterrein is, is een feitenkwestie en niet altijd even gemakkelijk te bepalen. In geval van betwisting zal de rechter geval per geval oordelen of het gaat om een privéterrein of niet.
Zo oordeelde het Hof van Cassatie bijvoorbeeld dat een drukbezette camping, waar het normaal is dat permanent voetgangers en spelende kinderen circuleren, een terrein is toegankelijk voor een zeker aantal personen, als bedoeld in art. 2 van de WAM-wet (Cass., 2 juni 1981, Arr. Cass., 1980-81, 1142).
Is een motor in een race op het circuit van Spa-Francorchamps onderworpen aan de wettelijke BA-verzekeringplicht?
In een arrest van 7 oktober 2015 oordeelde het Hof van Cassatie dat een motor die bestuurd wordt op een omloop die volledig voor autoverkeer is gevrijwaard, niet onderworpen is aan de wettelijke verzekeringsplicht inzake motorrijtuigen (Cass. (2e k.) AR P.15.0384.F, 7 oktober 2015). Enkel de voertuigen van de deelnemers van deze wedstrijd zijn vrijgesteld van de wettelijke verzekeringsplicht.