Bij een verkeersongeval wordt aan de betrokken partijen aangeraden om samen een aanrijdingsformulier in te vullen (zie hierover onze just a knack van 15/08/2016). Maar het moet gezegd, om discussies te vermijden kunnen camerabeelden, gemaakt met een dashcams of een carcam, zeer nuttig zijn.
Maar mag ik mijn dashcam-beelden zomaar gebruiken als bewijs?
Dashcams gebruikt men doorgaans voor twee doelen: enerzijds worden de beelden van dashcams gebruikt als bewijsmateriaal van een aanrijding of een andere (strafbare) gebeurtenis, zoals verkeersagressie. Anderzijds gebruikt men carcams ook voor privé-doeleinden.
Dashcams voor gebruik als bewijsmateriaal.
Als je een dashcam in je voertuig plaatst met de bedoeling om de beelden te gebruiken als bewijsmateriaal van een aanrijding of van andere relevante feiten, is de Privacywet van toepassing (= de Wet van30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens). Om te dienen als bewijs in rechte, zal de dashcam immers persoonsgegevens verzamelen, zgn. gerechtelijke persoonsgegevens.
Volgens de Privacywet zijn gerechtelijke persoonsgegevens de persoonsgegevens inzake:
- geschillen voorgelegd aan hoven en rechtbanken, alsook aan administratieve gerechten;
- verdenkingen, vervolgingen of veroordelingen m.b.t. misdrijven;
- administratieve sancties;
- veiligheidsmaatregelen.
Gewone burgers mogen normaal gezien geen gerechtelijke persoonsgegevens verwerken, maar er is een uitzondering voor het beheer van eigen geschillen, waarvoor men toch de noodzakelijke gerechtelijke persoonsgegevens mag verzamelen en verwerken! Onder eigen geschillen wordt verstaan, alle geschillen die worden voorgelegd aan de Rechterlijke Macht (dus alle rechtbanken, dus ook de Politierechtbank), maar ook aan administratieve gerechten, bijvoorbeeld in het kader van een eventuele GAS-boete. U mag dus de beelden van uw dashcam gebruiken als bewijs bij een aanrijding of elke andere gebeurtenis op de weg die aanleiding geeft tot een eigen geschil, waarin u bent betrokken. Maar, de Privacywet legt wel een aantal voorwaarden op waaraan het gebruik van de dashcam dient te beantwoorden:
- Respect voor het proportionaliteitsbeginsel (Zijn er andere maatregelen mogelijk die minder ingrijpend zijn?)
- Aangifte van de camera bij de Privacycommissie;
- Voldoen aan de informatieplicht (onmiddellijk na het ongeval melden wie de beelden gemaakt heeft);
- De nodige veiligheidsmaatregelen nemen (zorgen dat de verwerkte gegevens niet zomaar naar buiten kunnen komen of gestolen kunnen worden).
Maar wat als u de hierboven vermelde verplichtingen niet naleeft? Kan u de beelden dan nog gebruiken voor de rechtbank? Ja, zelfs al worden de beelden opgenomen met overtreding van de bepalingen van de Privacywet, dan nog mag u die beelden gebruiken in een geschil voor de Rechtbank!
In een vonnis dd. 20.09.2016 van de Politierechtbank te Halle oordeelde de Politierechter dat de beelden die door een politieagent verzameld werden via een dashcam (zelfs als was dit in zijn vrije tijd), gebruikt mochten worden als bewijsmateriaal. De schending van de privacy van diegene die de overtreding beging werd door de Politierechter niet weerhouden als argument om de beelden te weren uit de zaak.
In een recenter vonnis dd. 22.02.2018 van de Politierechtbank te Mechelen oordeelde de Politierechter dat de privacy van de beklaagde niet geschonden werd door het gebruik van het beeldmateriaal dat verzameld werd via een dashcam, zelfs indien de beklaagde identificeerbaar was en er een schending van de Privacywet was. De begane onrechtmatigheid woog immers niet op tegen de begane feiten.
Dashcams voor recreatief gebruik.
Een dashcam die louter en alleen gebruikt wordt voor persoonlijk doeleinden moet aan geen bijzondere voorwaarden voldoen. De Privacywet is in dit geval niet van toepassing. Een essentiële voorwaarde hierbij is dat u de beelden enkel en alleen gebruikt voor persoonlijke of huishoudelijke doeleinden (bv. om achteraf te bekijken, in familieverband, als videoverslag van een reis, …). Zodra u deze beelden echter publiek maakt (bv. als u de beelden op internet of op Facebook plaatst) of als u ze toont buiten de huiselijke kring (zoals bv. tijdens een infoavond of opendeurdag), zal de Privacywet wél van toepassing zijn en moet voldaan zijn aan verschillende verplichtingen van de Privacywet (zie hierboven)!
Betrokken in een verkeersongeval, wat nu?
Iedereen is wel eens betrokken geraakt in een verkeersongeval. Wat moet je doen? Wat mag je doen? Wat mag je niet doen?