Gelijk hebben of gelijk krijgen?
Men zegt wel eens dat het niet altijd telt om gelijk te hebben in het leven, maar dat gelijk krijgen het belangrijkste is. In het recht is dat allermeest een wetmatigheid: u mag nog zoveel beweren als u wil, als u dat niet hard kunt maken aan de hand van staalharde bewijzen, dan dreigt u uw zaak te verliezen.
Maar waar dient u dan (best op voorhand) op te letten als u uw rechten zo goed mogelijk wenst te vrijwaren en om uw dossier zo sterk mogelijk te maken om uiteindelijk ook effectief uw gelijk te krijgen?
De wet van 13 april 2019 en het nieuwe boek 8 “Bewijs”
De wet van 13 april 2019 tot invoering van een Burgerlijk Wetboek en tot invoering van boek 8 “Bewijs” in dat Wetboek is op 14 mei 2019 bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. De Minister van Justitie wil met deze wet de aanzet geven naar de opbouw van een volledig (ver)nieuw(d) Burgerlijk Wetboek dat zal bestaan uit negen boeken. Het eerste gepubliceerde boek, boek 8 “Bewijs”, omvat de gemoderniseerde en geactualiseerde bewijsregels en bestaat uit drie hoofdstukken. Voortaan zal u met die nieuwe bewijsregels rekening moeten houden als u ‘gelijk wil krijgen’.
De nieuwe hoofdstukken.
Het eerste hoofdstuk getiteld ‘Algemene bepalingen’ gaat over de definities zoals wat is een handtekening, wat is een onderhandse akte en wat een authentieke akte; over het aanvullend karakter van de bewijsregels; over het voorwerp van het bewijs; over de bewijslast (wie dient wat te bewijzen) en over andere algemene principes van het bewijsrecht. Vervolgens handelt het tweede hoofdstuk getiteld ‘Toelaatbaarheid van de bewijsmiddelen’, zoals de titel doet vermoeden, over het vrij dan wel het gereglementeerd bewijsstelsel, en dus over de toelaatbaarheid van bewijsmiddelen al naargelang de situatie. Ten slotte is er het derde hoofdstuk ‘Bewijsmiddelen’ dat uiteenzet welke soorten bewijsmiddelen er allemaal bestaan: het bewijs door ondertekend geschrift, het bewijs door getuigen, het bewijs door feitelijke vermoedens, de bekentenis en de eed.
Wat wil u zeker onthouden?
Maar wat valt er nu van de vernieuwde bewijsregels te onthouden? En vooral wat is er echt nieuw? Het nieuwe boek 8 heeft het bestaansdoel meegekregen om het bewijsrecht op burgerlijk vlak (we hebben het hier dus niet over het bewijs in strafzaken) aan te passen aan de hedendaagse samenleving en de daarbij horende technologische ontwikkelingen. Bij wijze van voorbeeld dient u onder meer te letten op de definitie van de ‘elektronische handtekening’ in hoofdstuk 1. Ook werden bepaalde fundamentele beginselen die eigenlijk al lang worden toegepast, maar die eerder voortkomen uit de rechtspraak, wettelijk verankerd. Het bevestigen van het aanvullend karakter van bewijsregels is daar een voorbeeld van, op basis waarvan van de regels kan worden afgeweken.
‘Something to remember’ is alleszins de versoepeling van het wettelijk bewijsstelsel door het verhogen van het plafond waaronder iets vrij en “met alle bewijsmiddelen” kan worden bewezen. Waar u vroeger om een rechtshandeling te bewijzen moest beschikken over een ondertekend geschrift indien de rechtshandeling betrekking had op een som of waarde die gelijk is aan of hoger dan 375 euro, is er voortaan een plafond van 3.500 euro. Onder de som van 3.500 euro zijn in principe dus alle bewijsmiddelen (getuigen, bekentenis,…) toegelaten.
Uiteraard zijn er nog wijzigingen die de moeite waard zijn. U heeft nog even de tijd, de wet treedt pas in werking op 01 november 2020, maar wacht zeker niet te lang.