Geslachtschirurgie

Geslachtschirurgie bij transgender en interseksuele personen

Voor interseksuele en transgender personen is het leven niet altijd even gemakkelijk. Wanneer zij hun geslacht in overeenstemming wensen te brengen met hun psychologisch aanvoelen, door middel van een chirurgische ingreep, aanvaardt men dat zij hier een rechtmatig belang bij hebben. Iedereen heeft het recht om zijn eigen genderidentiteit te bepalen, wat ook een van de meest essentiële onderdelen uitmaakt van het recht op persoonlijke autonomie.

Wanneer deze ingreep is uitgevoerd volgens de vereisten die ook gelden voor andere medische handelingen, is zij dan ook geoorloofd (Corr. Brussel 27 september 1969). Hiervoor is onder meer een vrije geïnformeerde toestemming van de patiënt vereist. Afhankelijk van de soort ingreep gelden er ook andere vereisten. Bijvoorbeeld: een aantal maanden voor de ingreep gestopt zijn met roken, een BMI tussen 18 en 30 hebben, reeds meerdere maanden hormonen innemen, etc. 

Gelet op de intimiteit van dit aspect zal er ook een redelijk evenwicht moeten bestaan tussen de belangen van de transpersoon en de gezondheidsverzekeraar. Zo kan het in bepaalde gevallen te veel zijn om van de transpersoon te verwachten dat hij de medische noodzaak van zijn geslachtsoperatie aantoont (EHRM 12 juni 2003 Van Kück t. Duitsland). Ook de weigering van de terugbetaling van de kosten louter omwille van het feit dat een wachttermijn van twee jaar niet werd nageleefd, is in strijd met het recht op privéleven. Men moet daarentegen ook rekening houden met de medische, biologische en psychologische realiteit van de transpersoon. (EHRM 8 januari 2009 Schlumpf t. Zwitserland).

Aanpassing van de registratie van het juridische geslacht

Naast een lichamelijke ingreep om zich beter in zijn vel te voelen, is het ook mogelijk om de registratie van het geslacht administratief te laten aanpassen. Deze aanpassing van de geslachtsregistratie bespreken we kort hieronder, maar wordt in volgende Wiki uitgebreid besproken: De juridische geslachtsverandering. 

Om de aanpassing van de registratie van het juridisch geslacht te bekomen kan elke meerderjarige of ontvoogde minderjarige Belg, of in de bevolkingsregisters ingeschreven vreemdeling, een verzoek indienen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand wanneer hij de overtuiging heeft dat het geslacht dat op zijn geboorteakte staat vermeld niet overeenstemt met zijn innerlijk beleefde genderidentiteit (art. 135/1, §1 oud BW). De minderjarige ouder dan zestien jaar kan dit ook doen, maar dan zijn enkele extra voorwaarden van toepassing (deze worden uitgebreid in de andere Wiki besproken). 

De ambtenaar van de burgerlijke stand zal de betrokkene vervolgens informeren over het verdere verloop van de procedure en de administratieve en juridische gevolgen ervan. Hij zal deze ook een informatiebrochure overhandigen. Na minstens drie maanden en hoogstens zes maanden na de aangifte, zal de betrokkene opnieuw voor de ambtenaar van de burgerlijke stand moeten verschijnen. De ambtenaar van de burgerlijke stand zal op dit moment de akte van aanpassing van de registratie van het geslacht opmaken, als er geen negatief advies werd gegevens door de procureur des Konings.  

Ook op Europees niveau erkent men dat transgender personen bepaalde rechten moeten hebben. Zo mogen lidstaten niet vereisen dat een persoon eerst gesteriliseerd wordt alvorens zijn geslacht juridisch te kunnen aanpassen (EHRM 10 maart 2015 YY t. Turkije). Ook de voorafgaande vereiste van een geslachtsoperatie die een sterilisatie impliceert, mag niet worden gesteld (EHRM 6 april 2017 A.P., Garçon en Nicot t. Frankrijk). Ook omgekeerd hebben personen die een geslachtsoperatie hebben ondergaan (transgender personen) het recht om hun ‘nieuwe’ geslacht juridisch erkend te zien (EHRM Christine Goodwin t. VK).