Kan men contractueel de bewijslast omkeren of bewijsmiddelen niet toelaten in consumentencontracten?
Kan een onderneming in haar overeenkomst met de consument een beding opnemen dat de bewijslast omkeert of bewijsmiddelen uitsluit? Het antwoord is negatief: het Belgische consumentenrecht, dat tot doel heeft om de consument te bescherming, stelt dat dergelijke bedingen per se verboden zijn. Meer bepaald, de zwarte lijst die in artikel VI. 83, 21° van het Wetboek Economisch Recht terug te vinden is, bepaalt dat een beding onrechtmatig is wanneer het de bewijsmiddelen waarop de consument een beroep kan doen op ongeoorloofde wijze beperkt of hem een bewijslast oplegt die normaliter op een andere partij bij de overeenkomst rust. Dergelijke bedingen kunnen en moeten door de rechter uit de overeenkomst worden geschrapt en als niet geschreven worden beschouwd.
Beding omtrent de omkering van de bewijslast.
Een beding dat de bewijslast die normaliter op de onderneming rust bij de overeenkomst omkeert en lastens de consument legt, is onrechtmatig. Een onderneming mag dus ten nadele van de consument de bewijslast niet omkeren.
Laten we een voorbeeld geven. Artikel VI. 44 van het Wetboek van Economische Recht bepaalt dat “voor overeenkomsten waarbij de onderneming de goederen opstuurt naar de consument, het risico van verlies of beschadiging van de goederen overgaat op de consument zodra hij of een door hem aangewezen derde partij, die niet de vervoerder is, de goederen fysiek in bezit heeft gekregen”.
Een beding in de algemene voorwaarden dat bepaalt dat het aan de consument is om te bewijzen dat het bestelde goed door verlies niet werd geleverd, verschuift de bewijslast ten nadele van de consument en is onrechtmatig. De rechter kan en moet dergelijk beding nietig verklaren.
Een beding omtrent de beperking van de bewijsmiddelen.
Een beding dat bewijsmiddelen waarover de consument op basis van het gemeen recht beschikt afneemt, is onrechtmatig. Op basis van het gemeen recht kan een consument alle middelen van recht gebruiken om het bewijs te leveren. Het zal uiteindelijk aan de rechter zijn om te bepalen wat de bewijswaarde is van de bewijsmiddelen.
Voorbeeld: Een beding in de algemene voorwaarden dat bepaalt dat de consument zich enkel op schriftelijk bewijs kan beroepen tegen de onderneming is onrechtmatig. De rechter kan en moet dergelijk beding nietig verklaren.
Maar…een onderneming kan en mag wel een beding opnemen dat een bepaalde bewijswaarde aan bewijsmiddelen koppelt. Dergelijk beding waarbij de onderneming een bewijsmiddelen hiërarchie opneemt is nog wel rechtmatig.
Heeft u vragen omtrent een gerechtelijke procedure of wenst u zelf een proces op te starten?
Kom te weten wat uw mogelijkheden zijn en contacteer de advocaten van Wanted Law. Zij staan voor u klaar om u te helpen!