Procedurefouten.
Procedurefouten kunnen gemaakt worden als bepaalde vormvoorschriften in de gerechtelijke procedure niet worden nageleefd. Een burgerlijk proces heeft als doel een uitspraak te doen over rechten van partijen, maar wordt tevens zelf beheerst door allerlei regels. Sommige daarvan hebben betrekking op proceshandelingen. Zowel wat betreft de inhoud als de vorm worden bepaalde eisen gesteld. In sommige gevallen voorziet de wet zelfs in een sanctie indien een bepaalde vermelding ontbreekt. Een procedurefout dus. Dit kan de nietigheid van de rechtshandeling zijn, die door een partij of door de rechter kunnen worden opgeworpen.
Vormvoorschriften voor de partijen én de rechter.
Vormvoorschriften bepalen hoe een bepaalde proceshandeling eruit moet zien. Deze formele regels kunnen zich op verschillende manieren uiten. De datum, net zoals de identiteit (naam, voornaam, woonplaats) van de persoon die optreedt zijn vaak voorkomende vermeldingen.
Ook het format waarin een bepaalde rechtshandeling moet gebeuren kan wettelijk zijn vastgelegd. Zo gebeurt een betekening bij gerechtsdeurwaardersexploot of in de vorm die de wet in bepaalde gevallen voorschrijft (artikel 32, 1° Ger.W.). Ook zal een akte niet aan eender wie kunnen worden betekend (dit wil zeggen afgegeven). De wet schrijft een ‘stappenplan’ voor hoe dit moet gebeuren.
Soms worden er ook meer inhoudelijke vereisten gesteld, zoals een korte samenvatting van de middelen van een vordering (artikel 702, 1026, 1034ter Ger.W.) of van de feiten.
Niet enkel de handelingen van de partijen zijn aan vormvereisten onderworpen. Ook de rechter moet in zijn vonnis naast de redenen waarom hij een beslissing neemt en de uiteindelijke beslissingen, ook enkele formaliteiten vermelden (artikel 780 Ger.W.).
Wat de vorm zelf betreft zijn er soms modelformulieren. Hoewel het nergens expliciet staat vermeld, lijkt het niet voor de hand liggend dat een conclusie die op een bierviltje wordt ingediend, aanvaard zal worden. Er zijn bijna geen proceshandeling die niet aan enige vormvoorschriften onderworpen zijn.
Procedurefouten.
Het voordeel van vormvoorschriften is dat het duidelijk is wat er vermeld moet worden en dat er geen discussie kan rijzen over onvolledigheden. Het proces zal dus op een voorspelbare en “rechtszekere” manier verlopen. Er is echter ook veel kritiek op het strikte formalisme. Bij gebrek aan een verplichte vermelding op een document kan in het ergste geval uw zaak eindigen zonder dat hierover een uitspraak werd gedaan. De wetgever moet dus een evenwicht vinden tussen formaliteiten die de partijen enige houvast bieden, maar toch de toegang tot de rechter niet beperken. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens kan een staat bovendien veroordelen indien deze staat de toegang tot de rechter onmogelijk maakt.
De wet kan een ontbrekende vermelding sanctioneren met de nietigheid van deze rechtshandeling. Een partij zal dit verzuim of deze onregelmatigheid moeten aankaarten. Indien haar belangen hierdoor worden geschaad, zal de rechter deze proceshandeling dan ook nietig kunnen verklaren (artikel 861, eerste lid Ger.W.).
Toch is men dit formalisme stilaan gaan temperen. Hierbij zal de doelstelling van de voorschriften een belangrijk beoordelingselement zijn. Ook zal de rechter niet onmiddellijk de nietigheid uitspreken indien er een minder verregaande mogelijkheid bestaat om de schade te herstellen (artikel 861, tweede lid Ger.W.). Hierdoor wordt een proceshandeling niet zo snel meer nietig verklaard. Er is dus zeker een wil om de gevolgen van de procedurefouten te beperken.
Heeft u vragen omtrent een gerechtelijke procedure of wenst u zelf een proces op te starten?
Kom te weten wat uw mogelijkheden zijn en contacteer de advocaten van Wanted Law. Zij staan voor u klaar om u te helpen!