Eenzijdige wijziging van het te leveren product
Kan een onderneming een beding opnemen in haar algemene voorwaarden, dat haar toelaat de kenmerken van het te leveren product eenzijdig te wijzigen? Om hier een antwoord op te bieden moet een duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen wezenlijke (=essentiële) kenmerken van het product genoemd en niet-essentiële kenmerken van het product. Enkel wanneer de onderneming ten nadele van de consument zichzelf het recht voorbehoud om over te gaan tot het wijzigen van essentiële/wezenlijke kenmerken is, zal dit een verboden en dus onrechtmatig beding zijn.
Wat is een wezenlijk of essentieel kenmerk van het product?
Enkel het eenzijdig wijzigen van essentiële kenmerken van het product door de onderneming in haar contract met de consument is verboden. Een onderneming kan zich gerust het recht voorbehouden om eenzijdige niet-essentiële kenmerken van het product te wijzigen. Het is dan ook van belang om te weten wanneer er sprake is van essentiële kenmerken en niet-essentiële kenmerken van een te leveren product.
Essentiële/wezenlijke kenmerken van een product worden op een subjectieve wijze bepaald. Er moet namelijk worden gekeken naar welke gebruik de consument voor ogen had bij het sluiten van de overeenkomst. Kenmerken die wezenlijk zijn voor het gebruik die de consument voor ogen had bij het aangaan van de overeenkomst zijn essentiële kenmerken.
Opgelet: het moet voor de onderneming wel duidelijk kunnen zijn welk gebruik de consument voor ogen had bij het sluiten van de overeenkomst. Wanneer de consument haar wensen van een bepaald bijzonder gebruik van het product bij het sluiten van de overeenkomst niet duidelijk maakt, dan moet de onderneming daar ook geen rekening mee houden. De onderneming moet het meegedeelde specifieke gebruik kunnen aanvaarden. Indien de consument dus niet expliciet meedeelt dat hij of zij het product wil gebruiken met een bijzonder doel voor ogen, moet de wezenlijkheid van kenmerken van het product louter worden bepaald op basis van het normaal en het redelijkerwijze voorzienbaar gebruik van het product door de consument.
Samengevat: tenzij de consument zijn bijzondere behoeften duidelijk maakt aan de onderneming bij het sluiten van de overeenkomst zal de onderneming moeten uitgaan van een normaal of redelijkerwijze voorzienbare gebruik van het product door de consument bij het bepalen van de wezenlijkheid van de kenmerken van het product.
De zwarte lijst
Een beding dat stelt dat de onderneming eenzijdig kan overgaan tot het wijzigen van essentiële kenmerken van het te leveren product is terug te vinden in de zwarte lijst van artikel VI. 83, 4° van het Wetboek Economisch Recht. Dit artikel verbiedt bedingen dat “de onderneming het recht verlenen om de kenmerken van het te leveren product te wijzigen, indien die kenmerken wezenlijk zijn voor de consument, of voor het gebruik waartoe hij het product bestemt, althans voor zover dit gebruik aan de onderneming was meegedeeld en door haar aanvaard of voor zover, bij gebrek aan dergelijke specificaties, dit gebruik redelijkerwijze was voorzien.”
Bedingen opgenomen in één van de bepalingen van de zwarte lijst zijn per se verboden. De rechter moet dus overgaan tot de nietigverklaring van zo’n beding. Het beding zal dus uit de algemene voorwaarden worden geschrapt en als ongeschreven worden beschouwd.
Het maakt hierbij ook niet uit als het om een contract van bepaalde duur dan wel onbepaalde duur gaat. In beide gevallen zal een beding dat toelaat om eenzijdig over te gaan tot het wijzigen van essentiële kenmerken van het te leveren product ten nadele van de consument per se verboden zijn.
Nog vragen?
Contacteert u gerust de advocaten van Wanted Law. Zij staan voor u klaar om u te helpen!