De opdracht van de gerechtsdeskundige.
De opdracht van de gerechtsdeskundige wordt bepaald in het vonnis waarin de rechtbank de gerechtsdeskundige aanstelt. In deze rechterlijke beslissing moet de rechter motiveren waarom hij een deskundige aanstelt. De rechtbank omschrijft de opdracht van de gerechtsdeskundige.
Het opdracht van het deskundigenonderzoek kan enkel de zaken die in de dagvaarding staan als voorwerp hebben.
De rechter mag de opdracht niet te ruim omschrijven om te vermijden dat de deskundige daardoor zijn opdracht verkeerd zou interpreteren. Het is niet de bedoeling dat hij de betekenis achter zijn taak moet achterhalen. Het kan niet de bedoeling zijn dat de deskundige zelf alle gebreken moet gaan zoeken waardoor de deskundige eigenlijk de taak van de advocaat van de partij overneemt.
De rechter moet er daarentegen ook op letten dat de opdracht niet te beperkt is. Men moet vermijden dat de partijen telkens om een uitbreiding van de opdracht moeten komen vragen.
De partijen kunnen ook in onderling akkoord de opdracht van de deskundige bepalen. De rechter moet dit akkoord respecteren. Hij kan enkel ambtshalve onderzoekspunten toevoegen voor zover deze de openbare orde raken.
Het is mogelijk dat de deskundige gebreken vaststelt die niet tot zijn opdracht behoren. Hij mag deze niet in zijn verslag opnemen tenzij alle partijen hun uitdrukkelijke toestemming geven.
De deskundige mag zijn opdracht niet te limitatief opvatten. Hij zal moeten antwoorden op vragen die voortvloeien uit zijn onderzoek. Deze vragen mogen niet tot doel hebben om de opdracht uit te breiden.
De uitbreiding van de opdracht.
Tijdens het onderzoek kunnen er nieuwe twistpunten tussen de partijen of tussen een partij en de gerechtsdeskundige omtrent de omvang van de opdracht. Als men er niet uitgeraakt, hebben de partijen en eventueel ook de deskundige dan de mogelijkheid om de uitbreiding van de opdracht te vragen. Dit doen ze via een gewone maar gemotiveerde brief aan de rechtbank. Partijen worden vervolgens gehoord omtrent de vraag tot uitbreiding van de opdracht. De beslissing van de rechtbank is niet vatbaar voor hoger beroep.
Technische vaststelling en geen juridische conclusies.
De gerechtsdeskundige mag enkel technische vaststellingen maken of technisch advies geven. In geen geval kan hij zich over juridische discussies uitspreken. Die taak komt enkel de rechter toe, die nooit zijn rechtsmacht kan overdragen. De deskundige kan dan ook geen uitspraken doen in termen van “aansprakelijkheden”, maar kan adviseren omtrent de technische “verantwoordelijkheden”. Vaak kan men moeilijk de twee van elkaar scheiden. Het is perfect toegelaten dat een deskundige de vraag beantwoordt of er een oorzakelijk verband bestaat tussen fout en schade (Cass. 15 december 1998, AR P.96.1206.N.). Men zal telkens aan de hand van de concrete gegevens nagaan of de rechter zijn rechtsmacht al dan niet heeft overgedragen. Indien de deskundige zijn opdracht zelfstandig heeft uitgebreid of juridisch advies gaf in zijn verslag dan zal de rechter dat deel van het verslag negeren, zonder dat het ongeldig wordt.
De deskundige kan van de rechter de toelating krijgen om bij derden de nodige informatie te verzamelen. Men mag dit niet gelijkstellen met een getuigenverhoor, hetgeen enkel tot de bevoegdheid van de rechtbank behoort.