Eenzijdige wijziging van de prijs
Kan men eenzijdig de prijs wijzigen in een overeenkomst met de consument? Ondernemingen durven wel eens in hun algemene voorwaarden een prijswijzigingsbeding opnemen dat hen in staat stelt om eenzijdig en dus op basis van hun enkele wil de prijs te wijzigen. Maar is zo’n prijswijzigingsbeding wel rechtmatig? Om uit te maken of eenzijdige wijzigingen van de prijs ten nadele van de consument al dan niet toegelaten zijn, moet men een onderscheid maken tussen overeenkomsten van bepaalde duur en overeenkomsten van onbepaalde duur.
Overeenkomsten van bepaalde duur
Eenzijdige wijzigingen van de prijs door de onderneming bij overeenkomsten van bepaalde duur tussen de consument en de onderneming zijn volgens de zwarte lijst in artikel VI. 83, 2° van het Wetboek Economisch Recht per se onrechtmatig en dus verboden.
Dit houdt in dat de rechter moet overgaan tot de vernietiging van dergelijk beding als hij het geschil moet beoordelen.
Bijvoorbeeld: een prijswijzigingsbeding dat bij een aannemingscontract van één jaar wordt opgenomen in de algemene voorwaarden van de aannemer en die de aannemer in staat stelt de prijs eenzijdig te wijzigen.
Overeenkomsten van onbepaalde duur
Eenzijdige wijzigingen van de prijs door de onderneming bij overeenkomsten van onbepaalde duur tussen de consument en ondernemingen kunnen volgens artikel VI 83, 3° Wetboek Economisch Recht onder bepaalde voorwaarden wel rechtmatig zijn.
Een eenzijdig prijswijzigingsbeding is rechtmatig en geldig indien:
- de consument vooraleer de nieuwe prijs van kracht wordt de kans heeft om de overeenkomst van onbepaalde duur zonder kosten of schadevergoeding te beëindigen, en
- hij daarvoor een redelijke termijn krijgt.
Indien niet aan bovenstaande voorwaarden wordt voldaan bij het opnemen van een eenzijdig prijswijzigingsbeding in de overeenkomst van onbepaalde duur, dan zal het beding evenwel toch per se verboden en dus onrechtmatig zijn. Bijgevolg zal de rechter het beding nietig verklaren en wordt daardoor het beding als ongeschreven beschouwd.
Een indexeringsbeding
Een prijswijzigingsbeding mag niet worden verward met een indexeringsbeding. Een indexeringsbeding betreft in tegenstelling tot een prijswijzigingsbeding een wijziging van de prijs op basis van een objectief criterium en dus niet op basis van de wil van de onderneming. Een voorbeeld van een objectief criterium is de index van de consumptieprijzen.
Indexeringsbedingen kunnen in tegenstelling tot eenzijdige prijswijzigingsbedingen wél worden opgenomen bij overeenkomsten van bepaalde duur.