Aanneming in vrije rekening.
Aanneming in vrije rekening wil zeggen dat partijen bij het sluiten van de aannemingsovereenkomst geen aannemingsprijs zijn overeengekomen. In aannemingsovereenkomsten is het toegelaten dat men op voorhand geen prijs afspreekt voor het uit te voeren werk. Indien er nog geen prijs werd bepaald in de overeenkomst zal deze niet nietig zijn. Aanneming in vrije rekening is een toepassing van de instelling van de “partijbeslissing”. Het is soms zelfs een gewoonte om de prijs niet in het contract op te nemen. Vaak bij kleinere aannemingsopdrachten zal er geen prijs worden afgesproken.
Hoe bepaalt de aannemer de aannemingsprijs in vrije rekening?
De bedoeling is dat dat de aannemer achteraf een passende en verantwoorde prijs geeft voor de uitvoering van de werken. Hij doet dit op basis van de omvang en de duur van de werken en rekening houdend met het arbeidsloon en gebruikte materialen. Hij moet deze vaststelling doen ter goeder trouw en met inachtneming wat gebruikelijk en billijk is (art.1134-1135 BW). Ook moet hij de opdrachtgever de mogelijkheid geven om zijn controlerecht uit te oefenen.
Achteraf mag de rechter oordelen of de bepaalde prijs wel rechtvaardig is, zonder zich in de plaats te kunnen stellen van de aannemer. De rechter zal enkel de prijs marginaal toetsen, zonder zelf de prijs te mogen bepapelen. Enkel wanneer de aannemingsprijs kennelijk onredelijk lijkt, zal de rechter kunnen ingrijpen middels het gelasten van een expertise. Hij kan dan op basis van de bevindingen van expert de aannemingsprijs verminderen in functie van de waarde van de gepresteerde diensten.
Maximale vrijheid voor de aannemer.
Een aanneming in vrije rekening betekent een maximale vrijheid voor de aannemer, die naar best vermogen zal kunnen bepalen welke prestaties er allemaal nodig zijn om het beoogde resultaat te behalen. De aannemer zijn vrijheid is begrensd door zijn algemene plicht om ter goeder trouw de overeenkomst uit te voeren. Stel nu dat in een aanneming in vrije rekening de vooropgestelde verbouwing van de woning een belangrijke herstelkost met zich meebrengt, dan zal de aannemer deze voorafgaandelijk aan de uitvoering moeten melden aan de opdrachtgever. De opdrachtgever heeft dan het recht om deze werken te weigeren of voor een andere oplossing te kiezen. Laat de aannemer na de opdrachtgever correct in lichten, dan zal hij geacht worden ter kwader trouw te handelen en achter het net vissen wanneer hij zijn aannemingsprijs via de Rechtbank dient in te vorderen.