Ben ik als consument gebonden aan het recht gekozen door de buitenlandse onderneming?

Ben ik als consument gebonden aan het recht gekozen door de buitenlandse onderneming?

Wanneer u als consument wordt geconfronteerd met een rechtskeuzebeding in de algemene voorwaarden van een Europese onderneming waarmee u een overeenkomst hebt gesloten, kan u zich, naast het vreemde recht voorzien in dit beding, in twee hypothesen ook additioneel beroepen op uw eigen nationale consumentenrecht.

Het recht bepaald in het rechtskeuzebeding van de onderneming

Welk het toepasselijke recht is op een geschil tussen een consument en een onderneming, zal meestal geen probleem zijn wanneer het om een intern geschil gaat binnen hetzelfde land. Maar wat als u als consument in een ander land woont dan het land waar de onderneming is gevestigd?

Het principe is dat de onderneming in haar algemene voorwaarden rechtsgeldig kan kiezen welk recht van toepassing is op geschillen. Maar in bepaalde gevallen wordt u als consument beschermd door u de mogelijkheid te bieden om uw nationale recht te kiezen.

Het nationale recht van de consument

De Europese wetgever creëerde een extra beschermingsregel voor de consument. Deze is terug te vinden in artikel 6 van de Rome I- Verordening. De beschermingsregel is van toepassing op grensoverschrijdende overeenkomsten tussen consumenten en ondernemingen binnen Europa. Deze bepaling voorziet dat de consument zich additioneel kan beroepen op zijn eigen nationaal recht, naast het door de onderneming aangeduide recht.  

Een consument kan zich slechts op deze regel beroepen in twee gevallen:

• Wanneer de verkoper zijn commerciële of beroepsactiviteiten ontplooit in het land waar de consument woonplaats heeft.
• Wanneer de verkoper zijn commerciële of beroepsactiviteiten met ongeacht welke middelen richt op dat land of op verscheidene landen, met inbegrip van het land waar de consument woonplaats heeft en de overeenkomst onder die activiteit valt.

De onderneming ontplooit zijn commerciële of beroepsactiviteiten in het land waar de consument woonplaats heeft

Hiermee wordt de fysieke aanwezigheid en ontplooiing van de onderneming bedoeld in het land waar de consument woonplaats heeft. Voorbeelden hiervan zijn het hebben van een filiaal in het land van de woonplaats van de consument of het inzetten van vertegenwoordigers in het land van de woonplaats van de consument. 

De onderneming richt met ongeacht welke middelen zijn commerciële of beroepsactiviteiten op het land waar de consument woonplaats heeft

Deze hypothese speelt zich veelal af in de context van overeenkomsten op afstand zoals een koop-verkoop via een webshop. De essentie van deze hypothese is dat de Europese onderneming op één of andere directe dan wel indirecte manier haar wil moet uitdrukken om te contracteren met een Europese consument uit een ander land.

Wat zijn concrete voorbeelden van situaties waarbij een onderneming zich richt op het land van de consument? 

• Een Duitse webshop voorziet in een verzendingsmogelijkheid naar België. Hieruit kan men afleiden dat de Duitse onderneming zich ook wil richten op Belgische consumenten.
• Een Italiaanse webshop voorziet in een Engelse vertaling van haar site naast de Italiaanse versie. Hieruit kan men afleiden dat de Italiaanse onderneming zich ook wil richten tot consumenten uit andere lidstaten.
• Een Frans hotel gaat een routebeschrijving vanuit België naar zijn hotel op zijn website ter beschikking stellen. Hieruit kan men afleiden dat de Franse onderneming zich ook wil richten tot Belgische consumenten.
• Een Spaanse onderneming stelt op zijn site onder haar contactgegevens een internationaal telefoonnummer beschikbaar. Hieruit kan men afleiden dat de Spaanse onderneming zich ook wil richten tot consumenten uit andere lidstaten.
• Een Franse onderneming gebruikt op haar website een “.com” domeinnaam in plaats van een “.fr” domeinnaam. Hieruit kan men afleiden dat de Franse onderneming zich niet louter wil richten op Franse consumenten maar ook op consumenten uit andere lidstaten.
• Een Nederlandse onderneming gaat een advertentie plaatsen in een Belgische krant. Hieruit kan worden afgeleid dat de Nederlandse onderneming zich niet enkel wil richten tot Nederlandse consumenten maar ook tot Belgische consumenten.
• Etc.

Een voorbeeld

U hebt als Belgische consument een goed besteld op een Franse webshop die ook goederen levert in België. Deze Franse onderneming voorziet in haar algemene voorwaarden een rechtskeuzebeding dat stelt “op deze overeenkomst is het Franse recht van toepassing”.  Indien u later een geschil hebt omtrent uw rechten als consument met deze  Franse onderneming zorgt de beschermingsregel uit artikel 6 Rome -I verordening ervoor dat u zich naast het het Franse consumentenrecht ook kan beroepen op het Belgische consumentenrecht.