De ouderlijke verplichting om alimentatie te betalen voor de kinderen

De onderhoudsplicht

Ouders hebben een alimentatie-/onderhoudsplicht ten opzichte van hun kind, dit is vastgelegd in art. 203, §1 oud BW. Dit is een eenzijdige plicht waarbij de ouders moeten zorgen voor het levensonderhoud, de gezondheid, de huisvesting, het toezicht, de opvoeding, ontplooiing en opleiding van hun kinderen. 

De ouders moeten enerzijds instaan voor de materiële noden, maar anderzijds er voor zorgen dat hun kind een zelfstandige volwassene wordt die zich in de maatschappij kan integreren. Levensonderhoud omvat dus veel meer dan enkel het materiële. De regels voor de algemene onderhoudsplicht blijven gelden indien er niets specifieks geregeld is. 

De kinderen hebben recht op dezelfde levensstandaard als die van hun ouders. De ouders moeten dus levensstandaard die zelf hebben voor hun kinderen verzekeren en kunnen betalen. Ze mogen dus niet slechts noodzakelijk instaan, tenzij hun inkomen het niet langer toelaat. Het kind kan ook geen aanspraak maken op een bepaalde levensstandaard. Hij kan dus niet een hogere levensstandaard eisen dan degene die de ouders kunnen betalen.

Onderhoudsplicht te vervullen in natura of met een bijdrage?

De onderhoudsplicht wordt in de eerste plaats in natura uitgevoerd, wanneer de ouders samenleven met het kind. Indien de ouders gescheiden leven, draagt elke ouder bij in natura telkens wanneer het kind bij hem of haar verblijft.

Indien een ouder niet vrijwillig zijn onderhoudsverplichting nakomt, zal de onderhoudsverplichting noodzakelijkerwijze herleid worden tot het louter materiële aspect, nl. tot het betalen van een onderhoudsbijdrage en het bekostigen van de buitengewone kosten voor het kind.

De ouders zijn onderhoudsplichtig

Elke juridische ouder heeft de plicht tot levensonderhoud. Het al dan niet samenleven van de ouders speelt geen rol. De manier waarop de afstamming is vastgelegd heeft ook geen invloed op deze verplichting. Daarnaast hangt de plicht tot onderhoud ook niet af van het ouderlijk gezag. Dit betekent dat indien een ouder exclusief het ouderlijk gezag uitoefent, de andere ouder nog steeds gehouden is tot zijn onderhoudsplicht.

Omdat het gaat om een ouderlijke verplichting, rust deze onderhoudsverplichting niet op de grootouders en de voogd.  De grootouders hebben echter wel een bepaalde onderhoudsverplichting t.a.v. hun kleinkinderen, maar deze is anders.

Wat met de stiefouder en de wettelijk samenwonende partner van de ouder?

In principe rust er geen onderhoudsverplichting op de stiefouder(s) of de wettelijk samenwonende partner van de ouder.

Maar in een aantal gevallen zal de stiefouder toch moeten bijdragen in de onderhoudsplicht. Wanneer de stiefouder met een van de ouders gehuwd is, moet hij bijdragen in de lasten van het huwelijk. Hieronder vallen ook de kosten van de niet-gemeenschappelijke kinderen. 

Hetzelfde geldt voor de persoon die met een van de ouders wettelijk samenwoont. In deze gevallen zal de wettelijk samenwoner onrechtstreeks bijdragen in de onderhoudsplicht voor het kind. 

Bij diezelfde gevallen zal er een rechtstreekse onderhoudsplicht ontstaan indien de echtgenoot/wettelijke samenwoner (= de ouder van het kind) sterft. Deze onderhoudsplicht is wel beperkt tot hetgeen wat de langstlevende heeft verkregen uit de erfenis, een schenking, een vermogensrechtelijke overeenkomst of het huwelijksovereenkomst (art. 203, §3 oud BW).

De plicht tot levensonderhoud van de stiefouder en de wettelijke samenwoner vervalt indien het kind onwaardig is om te erven. 

Kinderen die geen respect voor hun ouders hebben zullen nog steeds een recht op levensonderhoud hebben. Bepaalde rechtspraak oordeelde dat grove miskenning van de plicht tot eerbied door het kind tot gevolg heeft dat de ouders niet langer gehouden zijn tot de onderhoudsverplichting, maar het Hof van Cassatie verwerpt deze visie. De plicht om de ouders te respecteren is slechts een morele verplichting.

En de vermoedelijke verwekker?

Tussen het kind en diens verwekker is er weliswaar geen afstammingsband gevestigd, maar de Wet laat een onderhoudsvordering tegen de verwekker wel toe.  De vermoedelijke verwekker van het kind is op gelijke hoogte als de ouder gehouden tot de onderhoudsverplichting, als de vordering tot onderhoudsuitkering gegrond wordt verklaard. De verwekker zal wel enkel de materiële onderhoudsplicht dragen. Deze zal hij moeten nakomen door middel van de betaling van onderhoudsgelden.