Begripsbepaling
Embryotransfer is de inbreng van een embryo (een bevruchte eicel) in de baarmoeder van een vrouw, waarbij de embryo tot stand kwam via een buitenlichamelijke bevruchting (in vitrofertilisatie of IVF).
De wettelijke basis voor deze medische behandeling is terug te vinden in de Wet van 6 juli 2007 betreffende medisch begeleide voortplanting en de bestemming van de overtallige embryo's en de gameten (MBV-wet).
De embryotransfer kan worden beschouwd als een uiting van het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw over haar eigen lichaam.
Drie vormen van embryotransfer
De wet van 6 juli 2007 voorziet in drie specifieke situaties waarin embryotransfer wettelijk geregeld is:
- embryo’s aangemaakt met gameten van de wensouders zelf;
- embryo’s aangemaakt met gameten van een (anonieme) donor;
- embryo’s aangemaakt met gameten van de vooroverleden partner.
Het fertiliteitscentrum
Enkel fertiliteitscentra mogen embryotransfers uitvoeren. Een fertiliteitscentrum kan een verzoek tot medisch begeleide voortplanting weigeren, en dit om volgende redenen:
- omwille van medische redenen: bijvoorbeeld wanneer de fysieke of psychische gezondheid van de wensouder(s) of het toekomstige kind ernstig in gevaar zou komen.
- Op basis van de gewetensclausule (art. 5 MBV-wet): deze clausule laat artsen en centra toe om medisch begeleide voortplanting te weigeren indien dit strijdig is met hun persoonlijke overtuiging, bijvoorbeeld bij aanvragen van alleenstaande vrouwen of koppels van hetzelfde geslacht. Deze bepaling vorm een compromis tussen het principe van zelfbeschikking en de vrijheid van geweten van de arts.
Het fertiliteitscentrum gaat eerst na of de oorzaken van onvruchtbaarheid, steriliteit of subfertiliteit correct zijn vastgesteld of reeds een passende behandeling werd aangeboden, volgens de stand van wetenschap en de professionele praktijknormen.
Daarnaast is het centrum verplicht om:
- De wensouder(s) volledig en correct te informeren over het verloop, de risico’s en de slaagkansen van de procedure;
- Psychologische begeleiding aan te bieden tijden het hele medisch begeleide voortplantingsproces;
- Een schriftelijke overeenkomst op te stellen met de wensouder(s), zoals voorschreven in artikelen 7, 13 en 33 van de MBV-wet.
Verder is het strikt verboden om:
- Handel te drijven in embryo’s of gameten (art. 22 MBV-wet);
- Eugenetische selectie of geslachtsselectie toe te passen, tenzij dit medisch noodzakelijk is voor het voorkomen van ernstige geslachtsgebonden aandoeningen (art. 23 MBW-wet).