De juridische geslachtsverandering
Bij de juridische geslachtsverandering moet men een onderscheid maken tussen de situaties waarin de geboorteakte foutief werd opgesteld (vergissing of vergetelheid) en de situaties van interseksualiteit, en anderzijds de werkelijke wijziging van het juridische geslacht bij transgender personen. We overlopen de verschillende situaties in deze Wanted Wiki.
Vergissing of vergetelheid in de geboorteakte
Indien er sprake is van een fout in de geboorteakte, of wanneer de geboorteakte het geslacht niet vermeldt, kan u deze vergissing verhelpen door een vordering in te stellen tot verbetering van de akte van de burgerlijke stand.
De procedure die u dient te volgen voor een verbetering staat beschreven in artikel 35 oud BW. Het komt er op neer dat u of uw advocaat een verzoekschrift moet indienen bij de familierechtbank. Vervolgens zal het Openbaar Ministerie een advies uitbrengen, waarna de griffier u per gerechtsbrief zal oproepen om te verschijnen op de zitting waarop de zaak zal behandeld worden.
Artikel 35 van het oud Burgerlijk Wetboek bepaalt de procedure voor de geslachtswijziging:
Ҥ1. De persoon die een akte wil laten verbeteren of laten nietig verklaren of een ontbrekende akte wil laten vervangen overeenkomstig artikel 26 kan hiertoe een verzoekschrift indienen bij de familierechtbank.
De ambtenaar van de burgerlijke stand van de plaats van opmaak van de akte die deze akte wil laten verbeteren of laten nietig verklaren, kan hiertoe een verzoekschrift ondertekend door hemzelf of een advocaat indienen bij de familierechtbank.
De procureur des Konings kan bij de familierechtbank de verbetering of de nietigverklaring van een akte vorderen of een ontbrekende akte laten vervangen bedoeld in artikel 26, indien hij een fout in of het ontbreken van de akte vaststelt.
§2. […]
§3. De griffier stuurt de gegevens nodig voor de opmaak van de gewijzigde akte overeenkomstig afdeling 6 ten gevolge van de verbetering, voor de opmaak van de akte van nietigverklaring of voor de opmaak van de vervangende akte via de DABS onmiddellijk naar de bevoegde ambtenaar van de burgerlijke stand en neemt de in kracht van gewijsde gegane rechterlijke beslissing als bijlage op in de DABS. De bevoegde ambtenaar van de burgerlijke stand maakt onmiddellijk de gewijzigde akte of akten van de burgerlijke stand ten gevolge van de verbetering, de akten van nietigverklaring of de vervangende akte op en verbindt deze, in voorkomend geval, met de akten van de burgerlijke stand waarop ze betrekking hebben.”
Fysieke interseksualiteit
Er is sprake van fysieke interseksualiteit wanneer de fysieke kenmerken van het geslacht tegenstrijdig zijn. Voor deze situatie voorziet de wet dezelfde procedure als de hierboven beschreven procedure tot verbetering van de geboorteakte. Het gaat dus ook niet om een geslachtsverandering, maar een geslachtsverduidelijking. Men ziet dit dan als een vergissing in de geboorteakte, doordat het juridisch geslacht na de geboorte niet louter samenvalt met de uiterlijk waarneembare morfologische kenmerken.
Transgender personen
Artikel 135/1, §1 van het oud Burgerlijk Wetboek bepaalt:
“§1. Elke meerderjarige of ontvoogde minderjarige Belg of in de bevolkingsregisters ingeschreven vreemdeling die de overtuiging heeft dat het geslacht vermeld in zijn akte van geboorte niet overeenstemt met zijn innerlijk beleefde genderidentiteit kan van die overtuiging aangifte doen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand.”
Sinds 2007 kunnen transgender personen juridisch van geslacht veranderen. Wanneer u de overtuiging heeft dat uw geslacht in de geboorteakte niet overeenstemt met uw innerlijke genderidentiteit, kan u om een geslachtsverandering verzoeken. Een gerechtelijke procedure is hierbij niet langer nodig.
De procedure
Elke meerderjarige of ontvoogde minderjarige Belg, of in de bevolkingsregisters ingeschreven vreemdeling, kan een verzoek indienen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand wanneer hij de overtuiging heeft dat het geslacht dat op zijn geboorteakte staat vermeld niet overeenstemt met zijn innerlijke genderidentiteit (art. 135/1, §1 oud BW).
Ook niet ontvoogde minderjarigen kunnen de aanpassing van de geslachtsregistratie vragen vanaf de leeftijd van zestien jaar. In dat geval is er echter een extra voorwaarde van toepassing. Bij de aangifte dient een verklaring van een kinder- en jeugdpsychiater afgeleverd te worden (art. 135/1, §10 oud BW). Dit attest bevestigt dat de minderjarige over voldoende onderscheidingsvermogen beschikt om de aard van de juridische wijziging en de gevolgen ervan te beseffen. De minderjarige wordt bij de aangifte door zijn ouders of wettelijke vertegenwoordigers bijgestaan. Indien zij dit weigeren kan de minderjarige de familierechter verzoeken een voogd aan te duiden die hem bij deze aangifte bijstaat.
De aanpassing van de geslachtsregistratie gebeurt niet zomaar. De betrokkene moet verklaren dat hij er van overtuigd is dat het geslacht vermeld in zijn geboorteakte niet overeenstemt met zijn innerlijk beleefde genderidentiteit en dat hij de gevolgen van een aanpassing van de geslachtsregistratie wenst. De ambtenaar van de burgerlijke stand zal de aanvrager inlichten over de gevolgen en de te volgen procedure. De ambtenaar van de burgerlijke stand zal de betrokkene een informatiebrochure overhandigen. Hij zal bovendien akte nemen van de verklaring en een ontvangstbewijs overhandigen. De procureur des Konings moet met de aanpassing instemmen. Hij zal hiervoor nagaan of de aanpassing als dan niet strijdig zou zijn met de openbare orde.
De betrokkene dient ten vroegste drie maanden en ten laatste zes maanden na de datum van het ontvangstbewijs opnieuw te verschijnen. Deze termijn van drie maanden fungeert als een soort bedenktermijn. Door u een tweede keer te laten verschijnen probeert de wetgever lichtzinnige verzoeken te voorkomen.
Wanneer de ambtenaar van de burgerlijke stand de aanpassing toestaat zal deze een akte van aanpassing van de registratie van het geslacht opstellen. Deze akte heeft uitwerking vanaf de datum van de opmaak ervan en heeft enkel gevolgen voor de toekomst. Indien de procureur of de ambtenaar toch een geslachtswijziging weigert, kan de aanvrager hiertegen opkomen bij de familierechtbank. De aanpassing van de geslachtsregistratie wordt echter slechts uitzonderlijk geweigerd, maar is bijvoorbeeld mogelijk bij identiteitsfraude.
Vroeger diende de ambtenaar van de burgerlijke stand de betrokkene ook te wijzen op het onherroepelijk karakter van de aanpassing van de geslachtsregistratie, maar het onherroepelijke karakter werd inmiddels verlaten. Er is niet langer een beperking op het aantal keren dat men een geslachtsregistratie kan aanpassen.
Heeft u een probleem inzake familierecht of een persoonlijke vraag?
Kom te weten wat uw mogelijkheden zijn en contacteer de advocaten van Wanted Law. Zij staan voor u klaar om u te helpen!
Wat onze cliënten vinden van Wanted Law
Nog niet overtuigd van Wanted Law? Lees dan de recensies van onze cliënten.