Wat is overmacht?
Een aannemingsovereenkomst is een wederkerige overeenkomst tussen de opdrachtgever en de aannemer. Wanneer één van de partijen zijn verbintenissen niet nakomt, pleegt deze contractbreuk. Overmacht is een omstandigheid die zich voordoet die de nakoming van de verbintenis onmogelijk maakt en waarbij de schuldenaar geen fout heeft begaan bij het zich voordoen van de gebeurtenis. Overmacht is mogelijk bij zowel een middelen- als een resultaatsverbintenis.
Wanneer de aannemer of bouwheer zich succesvol op overmacht kan beroepen, zal hij zijn prestaties niet meer moeten nakomen. Doordat de aannemingsovereenkomst een wederkerige overeenkomst betreft, zal dit ervoor zorgen dat de andere partij ook bevrijd is van zijn verbintenissen.
Een onvoorzienbare, onoverkomelijke en externe gebeurtenis die de uitvoering van de overeenkomst definitief onmogelijk maakt
Overmacht wordt doorgaans zeer streng beoordeeld door de rechter. Overmacht dient het gevolg te zijn van een onvoorzienbare, onoverkomelijke en externe gebeurtenis die de uitvoering van de overeenkomst definitief onmogelijk maakt.
In de eerste plaats dient de onmogelijkheid onvoorzienbaar te zijn. Wanneer de schuldenaar de gebeurtenis had kunnen voorzien, is er geen sprake van overmacht.
De onmogelijkheid om de verbintenis uit te voeren moet ook volstrekt zijn. Moeilijkheden die niet volstrekt maar wel ernstig zijn, vormen geen overmacht. Zo zal het feit dat één van de partijen in zware financiële problemen verkeert geen reden van overmacht uitmaken, ook al zijn deze problemen te wijten aan externe omstandigheden.
Ten derde moet de gebeurtenis een vreemde oorzaak hebben. De schuldenaar mag hier geen enkele fout gemaakt hebben.
De gevolgen van overmacht.
De partijen mogen de gevolgen van overmacht zelf regelen in de overeenkomst. Zo kunnen ze in de overeenkomst een opsomming geven van de gebeurtenissen en omstandigheden die als overmacht bestempeld zullen worden. Als partijen een beding in de overeenkomst opnemen dat een opsomming bevat van gebeurtenissen en omstandigheden die als overmacht in aanmerking zullen komen, kan deze een aansprakelijkheidsbeperking inhouden. Dit beding kan dan als exoneratiebeding gekwalificeerd worden. Wanneer de opdrachtgever een consument is en de aannemer een ondernemer, zal hier ook met het consumentenrecht rekening gehouden moeten worden.