De verbetering van de familienaam
De verbetering van de familienaam betreft het rechtzetten van een materiële vergissing in een akte van de burgerlijke stand. Het gaat hierbij niet om een wijziging van de naam, maar om het herstellen van een fout (zoals een schrijffout of een onvolledigheid), zodat de naam overeenstemt met authentieke, juiste toestand.
Wat zijn de gronden tot verbetering van de familienaam?
Een betrokkene kan de verbetering van de familienaam vragen indien in een akte van de burgerlijke stand, meestal de geboorteakte, een materiële vergissing werd gemaakt.
Artikel 34, §1, tweede lid van het oud Burgerlijk Wetboek beschrijft wat er precies onder een materiële vergissing valt:
“Onder een materiële vergissing wordt verstaan :
1° een schrijf- of typfout in namen en voornamen, of een verwisseling tussen beide;
2° een schrijf- of typfout in datum, plaats of uur van het rechtsfeit of de rechtshandeling die de akte vaststelt;
3° de verwisseling van personen vermeld in de akte;
4° het ontbreken van voornamen of delen van een naam van een persoon in een andere akte van de burgerlijke stand dan de akte van geboorte van de betrokkene, die wel voorkomen in de akte van geboorte van de betrokkene;
5° de vermelding van foutieve diakritische gegevens;
6° een fout in of het ontbreken van de gegevens van een getuige in de akte van huwelijk;
7° het foutief of niet overnemen in een akte van de burgerlijke stand van bepaalde gegevens vermeld in de authentieke akten of officiële attesten die bij het opmaken van de akte werden voorgelegd.”
Een naamsverbetering is enkel toegestaan indien er een objectieve fout is vastgesteld, bijvoorbeeld wanneer de schrijfwijze van de familienaam in de geboorteakte niet overeenstemt met de juiste, officiële schrijfwijze van de naam zoals vermeld in de geboorteakte van de ouder van wie de naam is overgeërfd (Cass. 29 oktober 1976 en Cass. 30 januari 1987). De enige authentieke referentie is dus de geboorteakte van die ouder en niet akten van eerdere voorouders.
Een familienaam die correct werd opgenomen in overeenstemming met de wet, komt niet in aanmerking voor een verbetering. In dat geval moet men de formele procedure tot naamsverandering volgen indien men van familienaam wil veranderen.
De procedure tot verbetering van de familienaam
Deze materiele vergissingen kunnen door de ambtenaar van de burgerlijke stand verbeterd worden, overeenkomstig artikel 33 van het oud Burgerlijk Wetboek.
Daarnaast heeft de familierechtbank de algemene bevoegdheid om akten van de burgerlijke stand te verbeteren. Als de fout niet onder een van de materiële vergissingen (van art. 34 oud BW) valt, dan kan de familierechtbank zich uitspreken over de fout en de verbetering.