Wat zijn vorderingen van staat?
Vorderingen van staat zijn rechtsvorderingen die de vaststelling of de wijziging van een element van de staat van de persoon tot voorwerp hebben (artikel 572bis, 1 ° Ger.W.). Een rechtsvordering is de wettelijke bevoegdheid die aan een individu de mogelijkheid biedt om een eis voor te leggen aan een rechter die tot een uitspraak leidt.
Doorgaans zijn er twee categorieën van vorderingen van staat:
- Vorderingen tot vaststelling van staat
- Vorderingen tot verkrijging van staat
Vorderingen tot vaststelling van staat.
Het gaat om vorderingen die de rechter moet laten vaststellen dat een bepaald persoon reeds een op voorhand bestaande staat heeft. Deze vordering is declaratief van aard en heeft een retroactieve werking. De persoon wordt geacht reeds ab initio de staat te hebben gehad.
Er zijn twee soorten van vorderingen tot vaststelling van staat:
- De vorderingen tot inroeping van de staat
bv. het onderzoek naar de genetische vader waarbij de uitspraak een bestaand afstammingsband moet kunnen vaststellen;
- De vorderingen tot betwisting van staat
bv. de vordering tot nietigverklaring van een huwelijk wegens afwezigheid van geldige toestemming.
Vorderingen tot wijziging van staat.
Het gaat hier om vorderingen van staat die beschreven worden als constitutief. Zij dienen ervoor om een nieuwe staat in het leven te roepen. Men bekomt een bepaald kenmerk van staat die men voorheen niet had. Deze vorderingen werken bijgevolg niet retroactief. De gerechtelijke uitspraak creëert de nieuwe staat, zoals bijvoorbeeld de aanvraag tot adoptie, aanvraag tot echtscheiding, enz..
Er moet een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen de vorderingen van staat en de vorderingen tot verbetering van een bepaalde akte van de burgerlijke stand. Dit onderscheid is belangrijk aangezien het gaat om twee verschillende procedures met eigen regels.