Welke rechtshandelingen kan de minderjarige rechtsgeldig stellen?
Sommige handelingen kan de minderjarige alleen stellen. Dit betekent dat in deze gevallen de minderjarige juridisch toch handelingsbekwaam is. Bijgevolg zal de minderjarige die specifieke handelingen alleen en zelfstandig kunnen stellen, zonder tussenkomst van zijn ouders. Dit houdt in dat de minderjarige niet vertegenwoordigd is, geen bijstand nodig heeft en geen toestemming dient te verkrijgen.
We maken een onderscheid tussen de handelingsbekwaamheid die leeftijdsgebonden is en de handelingsbekwaamheid die niet-leeftijdsgebonden is.
De leeftijdsgebonden handelingen die de minderjarige autonoom mag stellen
Leeftijdsgebonden handelingen zijn handelingen die de minderjarige pas zelf mag stellen na het bereiken van een bepaalde leeftijd.
Enkele voorbeelden:
- Vanaf twaalf jaar kan een minderjarige als partij deel uitmaken voor de jeugdrechtbank met betrekking tot procedures over jeugdbeschermingsmaatregelen die ten aanzien van hem gevorderd worden;
- Vanaf twaalf jaar kan de minderjarige een verzoek richten tot de procureur des Konings, bij een conflict tussen de voogd en de minderjarige zelf met betrekking op de persoon van de minderjarige;
- Vanaf vijftien jaar kan de minderjarige een verzoek richten tot de procureur des Konings, bij een conflict tussen de voogd en de minderjarige zelf met betrekking op het vermogen van de minderjarige;
- Vanaf zestien jaar kan een minderjarige via een testament de helft van het vermogen nalaten, waarover hij zou kunnen beschikken indien hij meerderjarig was.
De niet-leeftijdsgebonden handelingen die de minderjarige zelf mag stellen
Binnen de niet-leeftijdsgebonden handelingsbekwaamheid wordt een bijkomend onderscheid gemaakt tussen rechtshandelingen met een overtuigend persoonlijk karakter, dagdagelijkse handelingen en het openen van een geldrekening.
Binnen de rechtshandelingen met een overtuigend persoonlijk karakter vallen bijvoorbeeld de volgende rechtshandelingen:
- Het zich verzetten tegen de orgaantransplantatie van de minderjarige zelf, na zijn overlijden;
- Het instellen van een vordering met betrekking tot de ontheffing van de wettelijke minimumleeftijd voor het huwelijk;
- Het uitoefenen van de patiëntenrechten;
- Het erkennen van een kind.
Binnen de dagdagelijkse handelingen vallen bijvoorbeeld de volgende rechtshandelingen:
- De aankoop van voedsel en drank, een gsm-abonnement of treintickets;
- Het huren van een studentenkot.
Binnen het openen van geldrekeningen vallen bijvoorbeeld de volgende rechtshandelingen:
- Het openen van een spaarrekening bij de bank op naam van de minderjarige;
- Het openen van een zichtrekening bij de bank op naam van de minderjarige.