Een uitdrukkelijk ontbindend beding.
Een uitdrukkelijk ontbindend beding is een beding dat in een overeenkomst is opgenomen, waarin partijen uitdrukkelijk bepalen dat de overeenkomst van rechtswege wordt ontbonden wanneer de ene of de andere partij een welomschreven contractuele fout begaat.
Een overeenkomst heeft bindende kracht. Wanneer een partij binnen een overeenkomst (één van) zijn verbintenissen niet nakomt, pleegt deze partij contractbreuk. De benadeelde partij heeft diverse rechtsmiddelen ter beschikking. Wanneer de wanprestatie ernstig genoeg is, kan de benadeelde partij de ontbinding van de overeenkomst vragen. De meeste overeenkomsten kunnen door de rechter ontbonden worden wegens wanprestatie, maar enkel wanneer dit door de benadeelde partij voor de Rechtbank wordt gevraagd. Om zware procedures te vermijden is het meestal interessanter om in de overeenkomst een uitdrukkelijk ontbindend beding in te lassen. Dit is een beding dat in de overeenkomst is opgenomen, waarin uitdrukkelijk wordt bepaald wanneer de overeenkomst ontbonden zal worden wanneer de andere in de fout zou gaan.
De aanwezigheid van een uitdrukkelijk ontbindend beding in de overeenkomst neemt voor de schuldeiser de keuzevrijheid niet weg om zich toch nog op een ander rechtsmiddel, zoals de dwanguitvoering in natura, te beroepen.
Wat zijn de toepassingsvoorwaarden voor een uitdrukkelijk ontbindend beding?
Vooraleer een partij zich op het uitdrukkelijk ontbindend beding kan beroepen, is in principe een ingebrekestelling van de nalatige debiteur vereist. Naast de ingebrekestelling is in een tweede fase ook een ontbindingsbeslissing van de schuldeiser vereist. Hij moet uitdrukkelijk meedelen dat men zich op dit beding beroept, hetgeen het geval zal zijn als de debiteur geen gevolg geeft aan de ingebrekestelling.
Bij de toepassing van een geldig uitdrukkelijk ontbindend beding is een voorafgaandelijke rechterlijke machtiging niet vereist: u kan als benadeelde partij zelf de overeenkomst op basis van het beding als ontbonden verklaren. Dit neemt niet weg dat een rechterlijke controle op de ontbinding achteraf wel mogelijk is. Als uw wederpartij lastens wie u de ontbinding heeft uitgesproken beslist om naar de Rechtbank te stappen om na te gaan of de ontbinding wel rechtmatig was, dan is dit uiteraard nog steeds mogelijk. Zelfs bij de aanwezigheid van een onbetwistbaar uitdrukkelijk ontbindend beding zal de rechter in bepaalde gevallen toch nog moeten tussenkomen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer er tussen partijen discussie ontstaat of ze zich wel degelijk in een van de gevallen bevinden die in het uitdrukkelijk ontbindend beding opgesomd staan. Wel is het zo dat de Rechtbank de ernst van de wanprestatie niet meer kan beoordelen: u heeft immers contractueel bepaald wat u als een ernstige wanprestatie beschouwt.
Soms is een uitdrukkelijk ontbindend beding wettelijk verboden.
De wetgever heeft het uitdrukkelijk ontbindend beding voor bepaalde contracten verboden of aan beperkende voorwaarden onderworpen, aangezien het aan de debiteur de voorafgaandelijke rechterlijke bescherming ontneemt. Het beding dient dan ook, indien geldig, beperkend geïnterpreteerd te worden. Voorbeelden van contracten waarin het uitdrukkelijk ontbindend beding niet is toegestaan: in verhuurcontracten betreffende onroerende goederen.