Het verschil tussen een uitsluiting van dekking en een verval van dekking
Om te beginnen moet u een onderscheid maken tussen een beding van uitsluiting en een beding van verval in een verzekeringsovereenkomst.
De beoordeling van een uitsluiting kunt u vergelijken met het werk van de buitenwipper op een feestje: als u niet aan de voorwaarden of dresscode van de avond voldoet, dan komt u er niet in (lees in ons geval: krijgt u geen dekking van de verzekering). Het gaat daarbij louter om het afbakenen van de toepassing van de dekking binnen de overeenkomst. Wat is verzekerd en wat niet?
Bij een verval bent u al binnen geraakt op het feestje en staat u al te dansen, maar doet u iets fout waardoor de buitenwipper u alsnog buiten zet. In verzekeringstermen: u was dus gedekt door de verzekeringsovereenkomst, maar door een duidelijk omschreven fout of nalatigheid verliest u die dekking.
Wel, dat laatste voorbeeld toont net aan dat de clausule in de verzekeringsovereenkomst die we hier op het oog hebben, een vervalclausule betreft.
U bent gedekt, maar als u als bestuurder een te hoge alcoholconcentratie heeft bij het veroorzaken van een schadegeval, dan verliest u die dekking.
Hoewel de verzekeraar de clausule die het heeft over het ongeval in staat van alcoholintoxicatie vaak als een uitsluiting van dekking uitlegt, is dit niet echt het geval, het gaat eerder om een verval van dekking.
Door enkele gevallen als gevallen van uitsluiting te aanzien in plaats van vervalbedingen (wat ze echt zijn) probeert men echter te ontsnappen aan een moeilijkere bewijslast bij de verzekeraar.
In het geval van een vervalclausule is het namelijk aan de verzekeraar om te bewijzen dat er een oorzakelijk verband is tussen uw persoonlijke fout of nalatigheid als verzekerde en de uiteindelijk veroorzaakte schade (het ongeval) om de dekking te kunnen weigeren.
De bewijslast ligt bij een vervalbeding dus bij de verzekeraar wat niet evident is, vooral omdat in dat geval sprak moet zijn van een persoonlijke fout van de verzekerde in oorzakelijk verband met de schade die voor vergoeding in aanmerking komt.
Het persoonlijk karakter van de grove fout
Pas wanneer de verzekeraar er in slaagt om het oorzakelijk verband tussen de schade en de fout van de verzekerde te bewijzen, kan deze ontkomen aan de vergoeding van de schade. Stel dat u zelf dus onder invloed van alcohol (met een concentratie van meer dan 0,8 promille) reed en uw wagen in de gracht parkeerde, dan zal de omniumverzekeraar allicht uw schade niet moeten vergoeden.
Men kan de verzekeraar niet verplichten dekking te geven aan hem die het schadegeval opzettelijk heeft veroorzaakt en naar analogie ook niet aan diegene die het schadegeval door een grove fout of nalatigheid heeft veroorzaakt. Hier vloeit in de tegenovergestelde zin uit voort dat indien de verzekerde de fout niet zelf heeft begaan, de verzekeraar wél tot dekking moet overgaan.
Hetgeen bijzonder is aan het verhaal, is dat de verzekeraar dus niet alleen de link tussen de grove fout op zichzelf (de alcoholintoxicatie) en de schade (het ongeval) moet bewijzen, maar ook het feit dat U als verzekerde deze fout persoonlijk beging.
Zowel het opzettelijke element als de grove fout hebben immers een persoonlijk karakter. In ons voorbeeld moet de te hoge alcoholconcentratie als grove fout dus ook een persoonlijk karakter hebben om ervoor te zorgen dat de verzekeraar kan weigeren. Als die fout niet gepleegd is door de verzekerde zal de verzekeraar wel moeten uitbetalen.
Zoals geldt voor de opzettelijke fout, is de verzekeraar ook in geval van grove schuld slechts bevrijd van zijn verplichtingen ten aanzien van degene die de grove schuld zelf gepleegd heeft.
Met andere woorden is uw omniumverzekeraar wél gehouden om u als verzekerde, die niet de bestuurder (onder invloed van alcohol) was ten tijde van het ongeval, te vergoeden voor de geleden schade. Uw verzekeraar zal de schade aan uw zuurverdiende nieuwe wagen dus wel moeten terugbetalen.
Het zal u uiteraard niet verbazen dat er eventueel nog een terugvordering mogelijk is vanwege de verzekeraar op de bestuurder voor de vergoedde schade, en dat uw verzekeraar er allicht nog op allerlei manieren van onder zal proberen te muizen.
Maakte u een soortgelijke situatie mee? Weigert uw verzekeraar te betalen?
Wij adviseren u graag wat uw mogelijkheden zijn en staan u passend bij!