Stalking, belaging, cyberstalking, telefoonterreur,… grote woorden met een zware lading. Maar vanaf wanneer overstijgt een bepaald gedrag de grens van het strafrechtelijke?
Als iemand een ernstige inbreuk pleegt op uw rust en algemeen gevoel van veiligheid en privacy kan er sprake zijn van stalking. In het Belgische Strafwetboek spreekt men in artikel 442bis van het misdrijf 'belaging'.
Er moet volgens het Belgische recht aan drie specifieke voorwaarden zijn voldaan om van stalking te kunnen spreken:
1. U moet zich ernstig verstoord voelen in uw rust door de gedraging van iemand anders
Stalking als misdrijf dekt een zeer ruime lading, en verschijnt bij een drastische verstoring van uw gemoedrust en persoonlijke levenssfeer. Zo gaat stalking niet steeds over een achtervolging op straat, maar kan het bijvoorbeeld ook bestaan uit het systematisch en doelbewust parkeren voor een ander zijn woning. Iedereen interpreteert een bepaalde siuatie op een verschillende manier. Bij stalking is de ervaring van het slachtoffer dan ook van doorslaggevend belang en niet zozeer de intenties van de dader.
2. De persoon die de gedraging stelt wist of had moeten weten dat hij met de gestelde gedraging uw rust aan het verstoren is.
Het kan zijn dat de dader zich er niet van bewust is dat hij uw persoonlijke levenssfeer aan het verstoren is. Het is meestal voldoende dat de dader had moeten weten dat hij u aan het belagen was. Toch kan het in sommige gevallen van belang zijn de stalker te wijzen op zijn storende gedrag.
3. De gestelde gedraging moet voortdurend en onophoudelijk zijn.
Het rustverstorende gedrag dient systematisch en continu te zijn. Opgelet, dit houdt niet in dat dit zich over verschillende dagen dient te herhalen. Een éénmalige onophoudelijke achtervolging of aanklamping kan voldoende zijn om van stalking te spreken. Daarnaast hoeft het ook niet steeds om dezelfde handeling te gaan.
Merk op:
De gedraging die de stalker stelt hoeft op zich niet strafbaar te zijn. Voorbeeld: Het regelmatig toesturen van bloemen of brieven is geen misdrijf. Maar het feit dat een persoon dit ongewenst en onophoudelijk doet maakt de handeling wel strafbaar.
Tot welke straf kan stalking leiden?
In België kan de correctionele rechter de dader een gevangenisstraf van vijftien dagen tot twee jaar opleggen en dit met een geldboete van vijftig tot driehonderd euro (te verhogen met de opdeciemen). Indien het slachtoffer iemand is die zich in een kwetsbare toestand bevindt zoals een minderjarige, zwangere vrouw of zieke persoon , en de dader dit wist, bedraagt de minimumstraf het dubbele.
Eenzelfde strafverdubbeling is er mogelijk wanneer een van de drijfveren van de dader discriminatie uitmaakt, en voortvloeit uit de haat of de vijandigheid tegen een persoon wegens diens zogenaamd ras, zijn huidskleur, zijn afkomst, zijn nationale of etnische afstamming, zijn nationaliteit, zijn geslacht, zijn seksuele geaardheid, zijn burgerlijke staat, zijn geboorte, zijn leeftijd, zijn fortuin, zijn geloof of levensbeschouwing, zijn huidige of toekomstige gezondheidstoestand, een handicap, zijn taal, zijn politieke overtuiging, zijn syndicale overtuiging, een fysieke of genetische eigenschap of zijn sociale afkomst.
En wat met cyberstalking en telefoonterreur?
In het Belgische recht wordt een onderscheid gemaakt tussen stalking en stalking met behulp van elektronische communicatiemiddelen. Wanneer u wordt gestalkt via telecommunicatie zoals social media, sms of telefoon kan u zich niet enkel beroepen op het misdrijf stalking maar ook op een specifieker misdrijf namelijk: 'belaging middels elektronische communicatiemiddelen'. De voorwaarden om van cyberstalking/telefoonterreur te spreken verschillen van het algemeen misdrijf stalking.
Om van cyberstalking te spreken moet voldaan zijn aan de volgende twee voorwaarden:
1. De dader moet gebruik maken van een elektronisch communicatienetwerk of -dienst of andere elektronische communicatiemiddelen.
Hieronder vallen heel wat moderne communicatiemiddelen zoals sms, fax, telefoon, internet, etc.
2. De dader moet het doel hebben om overlast te veroorzaken aan zijn correspondent.
In tegenstelling tot het algemene misdrijf stalking, moet de dader hier wel uitdrukkelijk het doel hebben om overlast te veroorzaken en zich er aldus van bewust zijn dat zijn gedrag niet door de beugel kan.
Bent u het slachtoffer van stalking?
Stalking kan een zware weerslag hebben op uw algemeen gevoel van veiligheid en psychische rust. Het begint vaak onschuldig maar kan uitmonden in een ware terreur. De dader is meestal geen onbekende en kan respectievelijk een ex-partner, collega of buurman zijn. Stalkers zijn vaak heel volhardend en slachtoffers zijn dan ook vaak radeloos. Zoek tijdig hulp en praat erover met uw omgeving.
Wat te doen bij stalking? Alvast enkele tips en tricks
- Maan de stalker aan te stoppen en benadruk dat u niet gediend bent met het storende gedrag. Wees daarbij wel steeds voorzichtig en ga geen zware confrontaties aan.
- Indien de stalker na meerdere aanmaning niet stopt of het stalkgedrag uit de hand loopt zoek dan zeker hulp bij derden en doe eventueel aangifte bij de politie.
- Verzamel zoveel mogelijk bewijs. Dit kan van pas komen bij het indienen van een klacht alsook bij een eventueel navolgend proces. Zo kan het aangewezen zijn een dagboek bij te houden waarin u het stalkgedrag oplijst. Maak indien mogelijk foto's en bewaar de naar u toegestuurde correspondentie zoals sms-berichten, mails of brieven.
- Vreest u dat de politie uw klacht niet ernstig genoeg neemt? Hebt u angst voor uw leven? Of beheerst de stalker uw volledige leven? Contacteer een raadsman en dien zo nodig een rechtstreekse klacht met burgerlijke partijstelling in bij de onderzoeksrechter.
De onderzoeksrechter beschikt over verregaandere bevoegheden dan de politie en kan overgaan tot het opleggen van onder andere een contactverbod als voorlopige maatregel of indien nodig tot voorlopige hechtenis van de dader.
Nog vragen over stalking? Wat kunnen wij voor u betekenen?
Werd u het slachtoffer van stalking? Twijfelt u of er al dan niet sprake is van stalking en of u er iets aan kan doen? Of hoe u de situatie het best aanpakt? Contacteer ons voor een vrijblijvend gesprek. Wij kijken graag hoe wij u verder kunnen helpen en welke de beste stap is die u kan zetten in uw specifieke geval.